PODGORICA 23.05.2018. – Neizvjesna ekonomska situacija novinara, posebno zbog nesigurnosti radnih mjesta i niskih zarada, stavlja ih u rizik od uplitanja urednika i moguće autocenzure, navodi se u nedavno objavljenom Izvještaju Evropske komisije (EK) o Crnoj Gori.
EK u izvještaju navodi i da “u Crnoj Gori ne postoji strukturirani dijalog između Vlade i medijske zajednice o radnim uslovima novinara”. Dodaje se da “činjenica da mnogi mediji nisu finansijski održivi ima negativan uticaj na kvalitet izvještavanja i profesionalizma”. U izvještaju piše i da su ,,novinari u Crnoj Gori zajedno predstavljeni kroz Sindikat. Sindikat medija Crne Gore okuplja gotovo polovinu zaposlenih u medijima i ima oko 600 članova.
Postoje i dva novinarska udruženja, čiji je cilj podsticanje i promovisanje profesionalnog novinarstva na polarizovanoj medijskoj sceni, ali, kako se navodi u Izvještaju, tek treba da dostignu svoj puni potencijal.
Kada se govori o položaju novinara u Crnoj Gori važan segment je i njihova narušena bezbjednost. Tako EK u Izvještaju navodi da “nije bilo značajnih pomaka u istragama starih slučajeva nasilja nad novinarima”.
“Tokom 2017. godine registrovano je sedam slučajeva napada na novinare. Tri slučaja okončana su prekršajnim postupcima dok u jednom nadležni nisu našli elemente krivičnog ili nekog manjeg djela. Istrage starih predmeta, uključujući ubistvo urednika Dana (Duška Jovanovića) 2004. godine i dalje su neefikasne i vlasti do sada nisu uspjele da naprave pomak i odrede prioritete u rješavanju ovih slučajeva. U oktobru 2017. godine, prvostepeni sud je dosudio naknadu novinaru (Tufiku Softiću) zbog nedostatka djelotvorne istrage napada na njega 2007. godine, a u istom predmetu, u novembru 2017. Ustavni sud dodijelio je novinaru dodatnu naknadu”, navodi se u Izvještaju.
,,Ad-hoc Komisija za praćenje istraga nasilja nad novinarima, koja je ponovo počela sa radom u septembru 2016, do sada je objavila tri izvještaja u kojima se fokusirala na novije slučajeve i identifikovanje niza nedostataka i kašnjenja u istragama. Preporuke Komisije, koje su potvrđene od strane Vlade, treba da se primijene u potpunosti”, zatražila je EK. Dodaju i da se “moraju pojačati napori da se efikasno procesuiraju ti slučajevi, kako bi se izbjegla njihova zastara”. SMCG je više puta ukazivala na problem zastare nerješenih slučajeva.
EK jasno očekuje i da “vlasti pokažu nultu toleranciju za prijetnje ili napade na medije i da se uzdrže od izjava koje mogu da stvore okruženje koje nije pogodno za slobodu izražavanja”.
Inače, po generalnoj ocjeni Brisela “Crna Gora je postigla određeni nivo pripreme u oblasti slobode izražavanja, ali nije došlo do napretka u izvještajnom periodu”. Zato, po preporukama EK, Crna Gora treba posebno da: jasno pojača napore da se istraže slučajevi napada na novinare, obezbijedi finansijsku i uredničku nezavisnost Radio-Televizije Crne Gore i Agencije za elektronske medije, kao i njihovih upravljačkih tijela, ali i svih drugih medija i na kraju da ojača kapacitete samoregulatornih tijela.
