Во изминатите неколку дена, во Босна и Херцеговина се случија два сериозни случаи на загрозување на слободата на новинарството, еден од нив е поврзан и со Црна Гора. Тања Топиќ беше вербално нападната од страна на босанскиот политичар Милорад Додик.
Милорад Додик, претседател на претседателството на Босна и Херцеговина, на 24 мај во Бјелина, во изјава за новинската агенција ,,SRNA”, ја посочи новинарката и политички аналитичар Тања Топиќ како „агент на германската разузнавачка служба“ и „докажан квислинг“ . Исто така биле искажани и навреди на лично ниво, а не беа поштедени ниту членовите на нејзиното семејство. Тања Топиќ смета дека овие изјави на Додик следувале по нејзиното критичко пишување и давање изјави за медиумите за актуелната влада во Република Српска и Алијансата на независни социјалдемократи, партија предводена од Милорад Додик. Тема побара од Асоцијацијата на новинари на БиХ правна помош при поднесување тужба за клевета против Милорад Додик.
Борка Рудиќ, генерален секретар на Здружението на новинари на Босна и Херцеговина, рече дека ова не е првпат Милорад Додик да етикетира одредени медиуми, новинари и аналитичари како „предавници“, платеници и „непријателски медиуми“, навредува и понижува новинари со чие известување и ставови не се согласува. За жал, тоа не беше прв пат. Додик го нарече порталот ,,Klix” „непријателски медиум“ за Република Српска, пред тоа, тој вербално го нападна новинарот на БНТВ, Владимир Ковачевиќ, нарекувајќи го него и медиумот во кој работи за „предавници“. „Неосновани обвинувања, јавни понижувања, пцости и навреди, протерување од прес-конференции, се вообичаен начин на комуникација на Милорад Додик со претставници на медиумите во БиХ. Срамота и недозволиво е претседателот на Претседателството на државата да се однесува кон новинарите и медиумите во на овој начин, без да претрпиме какви било последици за јавно изречена клевета. Затоа, новинарите на БиХ ќе обезбедат целосна поддршка и правна помош на нашата колешка и на нашата членка Тања Топиќ и ќе инсистираат Додик да ги докаже своите наводи на суд, и ако не е во можност тоа да го стори тој ќе сноси одговорност за клевета во согласност со законот “, изјави Рудиќ.
Драган Бурсаќ и Дарко Шуковиќ добија смртни закани
Друг случај се случил во две земји, бидејќи, колку што е информирана јавноста, истото лице испраќало смртни закани. Босанскиот новинар Драган Бурсаќ на 26 мај околу полноќ на социјалната мрежа Фејсбук во своето сандаче добил порака: „Јас сум мртов сериозен, ќе те убијам ако некогаш те видам во Црна Гора. Куршум во глава“, изјави лицето од профилот на Фејсбук под име М. А.
Бурсаќ изјави за телевизијата Н1 дека „ова беше само студена закана“. „Не беше напишано во афект, немаше клетви, беше малку грдо да се прочита. Како и да е, ова лице вели дека е сериозен што кога влегувам во Црна Гора ме чека куршум во челото, тој ме поздравува и дека нема сомнеж дека тоа ќе го стори тоа индивидуа или група “, изјави Бурсаќ. Како што се наведува, овој случај бил пријавен во Министерството за внатрешни работи (МУП) во Црна Гора и Бања Лука.
Ова не беше прв пат Бурсаќ да добие закани. Поради своите написи, како и активноста на Твитер и Фејсбук, Бурсаќ во минатото доби бројни закани преку Интернет.
Во меѓувреме, истото лице М.А испрати закана за смрт до црногорската редакција на ,,Антена М”, главниот уредник Дарко Шуковиќ.
„Смртните закани само заради изразените ставови, за жал, стануваат се почести во Црна Гора и затоа целото општество треба сериозно да се справи со овој проблем. Синдикатот на медиуми на Црна Гора уште еднаш посочува дека од почетокот на годинава, бројни медиумски работници од различни медиуми, кои имаат различна уредувачка политика, биле цел на навреди и закани во нашата земја, а денешните закани се уште еден доказ за растечка нетолеранција за различни мислења. Уредувачката политика и ставовите во врска со актуелните општествени теми никогаш не смеат да бидат причина или оправдување за ваквите закани затоа што тие се неприфатливи во едно демократско општество и треба силно да се спротивстават “, се вели во соопштението за TUMM – Trade Union of Media in Montenegro.
Мрежата на „SafeJournalists“, која претставува повеќе од 8.200 професионалци во медиумите од Западен Балкан, им се придружува на своите членки БХ Новинари и Синдикатот на медиуми на Црна Гора во силно осудување на навредливи, навредливи говори и смртни закани. Ги повикуваме државните органи да се однесуваат цивилно и бараме надлежните институции да одговараат во случаи кога политичари и јавни службеници изнесуваат лажни обвинувања против новинари и медиуми. Ние исто така сакаме што побрзо да се најде и уапси лицето кое им се закани на новинарите во двете земји.
За двата случаи ќе ги информираме релевантните национални и меѓународни засегнати страни, како и дипломатските мисии во Босна и Херцеговина.
Секој напад врз новинари е напад врз јавниот интерес, демократијата и правата на сите граѓани.
Белград – Подгорица – Приштина – Сараево – Скопје – Загреб, 27.05.2021 година.
Здружение на новинари на Македонија
Здружение на новинари на Косово
Здружение на новинари на БиХ
Здружение на хрватски новинари
Здружение на независни новинари на Србија
Синдикат на медиуми на Црна Гора