Коалицијата за слобода на медиумите и мрежата SafeJournalists најостро ги осудуваат нападите врз новинарите и прекумерната употреба на сила врз граѓаните и полицијата за време на вчерашниот протест во Србија. Апелираме до организаторите на протестот, учесниците и полицијата да им овозможат на новинарите и медиумските работници непречено и безбедно да работат, за да можат веродостојно да ги пренесат настаните од протестот до јавноста.
На вчерашниот протест организиран од коалицијата „Србија против насилството“ (,,Србија против насилство“), за време на преносот во живо, екипата на телевизијата Ал Џезeира беше нападната од полицијата. Новинарката на оваа телевизија Јелена Глушац вели дека еден полицаец го фатил камерманот за врат и го оттурнал за да не го снима апсењето на демонстрантите.
„Полицијата пристигна брзо и двајца-тројца од нив грабнаа еден од учесниците, го соборија, го онеспособија. Во тој момент бевме во живо во програмата. Баравме да се тргнеме од патот и да не ја вознемируваме полицијата, но и да бидеме таму за да пренесуваме се во живо. Значи, ова беше реакција на полицијата на нашето снимање на едно од апсењата. Потоа полицаец му пришол одзади на камерманот, го фатил за врат и извикал „Што снимаш овде“. Јас реагирав на тоа и му реков дека сме новинари, на што тој ми одговори дека не можеме да снимаме и да се движиме“, изјави новинарката на Ал Џезeира, Јелена Глушац.
Новинарот на Нова.рс Андрија Лазаревиќ бил удрен со палка по рака од полицаец. Тој за телевизијата НоваС рече дека известувал што се случувало на „работ“ на протестот кога полицискиот кордон почнал да ги потиснува граѓаните, а потоа полицаец го удрил со палка по раката, иако бил не на неговиот начин.
Еден полицаец се обидел да и ја одземе камерата на фоторепортерката Бета, но за среќа инцидентот завршил без посериозни последици.
Исто така, со фрлање солзавец кон демонстрантите, полицијата ги попречи новинарите да си ја вршат работата.
На протестот се евидентирани уште неколку инциденти, а собирањето информации за него се уште трае.
Коалицијата за слобода на медиумите и мрежата SafeJournalists најостро ги осудуваат овие напади и ги повикуваат надлежните органи да ги идентификуваат и поведат постапки против лицата од Министерството за внатрешни работи кои физички нападнале новинари додека известувале за настани од јавно значење.
Полициските службеници се должни да им овозможат на новинарите и медиумските работници безбедно да работат, да ги обезбедуваат потребните информации и да соработуваат за да биде непречено движењето на новинарите и нивните тимови. Ја потсетуваме јавноста дека случајот со бруталното претепување на новинарот Жикица Стевановиќ од страна на припадници на жандармеријата од јули 2020 година се уште нема добиено правен епилог. Покрај надлежното јавно обвинителство, случајот го води и внатрешната контрола на полицијата која и по три години не ја завршила контролната постапка.
Ги повикуваме новинарите и медиумските работници веднаш да ги пријават сите напади до полицијата и новинарските здруженија со цел да постапат согласно механизмот за пријавување и гонење на сторителите, кој е формиран во рамки на Постојаната работна група за безбедност на новинарите.
Новинарите можат да пријават напади на Здружението на независни новинари на Србија, телефонски број 060/688-22-31, кој е активен 24 часа на ден.
Ги потсетуваме новинарите дека за да се избегнат можни инциденти на протестите, тие да бидат видливо обележани. Елеците „ПРЕС“ може да се подигнат во канцеларијата на НЗНС, Ресавска 28/2, во периодот од 10 до 17 часот или да се јавите на нашиот телефонски број за да договориме друг вид на достава.
Секој напад врз новинари допира до јавниот интерес, демократијата и правата на сите граѓани.
Приштина – Скопје – Сараево – Загреб – Белград – Подгорица – Тирана, 25.12. 2023 година
Коалиција за слобода на медиумите: Здружение на медиуми, Здружение на онлајн медиуми (АОМ), Независно здружение на новинари на Војводина (НДНВ), Независна новинарска асоцијација на Србија (НЗНС), Деловно здружение на локални и независни медиуми „Локален печат“ и Фондацијата Славко Чурувија
Мрежата SafeJournalists: Здружение на новинари на Косово; Здружение на новинари на Македонија; Здружение на новинари на БиХ; Здружение на новинари на Хрватска; Независно здружение на новинари на Србија и Синдикатот на медиуми на Црна Гора