Rrjeti SafeJournalists, partnerët e MFRR dhe Koalicioni për Lirinë e Medias dënojnë sulmet e vazhdueshme ndaj gazetarëve në Serbi. Ky presion në rritje është ilustruar kohët e fundit me sulmin fizik ndaj gazetarit, Vuk Cvijiq dhe kërkesën për dënime me burg për gazetarët e mediave KRIK dhe Pištaljka. Ne u bëjmë thirrje autoriteteve që të kenë prioritet adresimin e rritjes së sulmeve kundër shtypit dhe të angazhohen sinqerisht për të përmirësuar sigurinë e gazetarëve.
Gazetari i përjavshëm i Radarit, Vuk Cvijiq, u sulmua më 29 maj në Beograd nga Milan Lagjeviç, bashkëpronar i botuesit të tabloidit pro-qeveritar Srpski telegraf. Policia e dokumentoi incidentin dhe kryeprokurori publik i Prokurorisë së Lartë Publike në Beograd, Nenad Stefanoviq, urdhëroi Prokurorinë e Parë Themelore Publike që të hetojë dhe të vërtetojë të gjitha rrethanat e këtij rasti.
Cvijiq ka thënë për mediat se Lađević ishte ulur në një kafene me një të njohur të tij, të cilit Cvijić iu afrua për ta përshëndetur, pas së cilës gazetari fillimisht u sulmua verbalisht e më pas fizikisht. Lagjeviq filloi të ofendonte gazetarin dhe në fund e goditi në kokë.
Krahas kërcënimeve dhe sulmeve fizike ndaj gazetarëve, proceset gjyqësore ngacmuese po bëhen gjithnjë e më të shpeshta dhe prokurorët po kërkojnë gjithashtu dënime me burg për gazetarët.
Gazetarët e portalit KRIK janë paditur nga gjyqtarja e Gjykatës së Apelit në Beograd, Dushanka Gjorgjeviq, si përgjigje ndaj publikimit të bazës së të dhënave “Gjyqtari që gjykon”, në të cilin gazetarët e KRIK-ut monitorojnë/regjistrojnë punën e gjyqësorit. Ndër aktivitetet e gjyqtarëve të monitoruara/përmendura nga/në bazën e të dhënave, janë edhe ato të Gjorgjeviqit. Përveç kompensimit financiar, gjyqtari Gjorgjeviq kërkon dënime me burg për gazetarët dhe pezullim prej dy vitesh nga ushtrimi i profesionit. Në paditë e ngritura më 13 dhe 15 maj, gjyqtarja Gjorgjeviq pretendon se gazetarët e kanë shkelur privatësinë e saj duke publikuar emrin dhe pozitën e saj në Gjykatën e Apelit në Beograd, së bashku me detajet për pasurinë e paluajtshme që zotëron me bashkëshortin e saj. Ajo më tej pohon se KRIK gazetarët kanë vënë në rrezik sigurinë e saj dhe po ndihmojnë kriminelët në gjetjen e saj.
“Ndoshta ky është presioni më i madh ndaj KRIK-ut deri më tani, por këto padi kërcënojnë indirekt të gjitha mediat e tjera në Serbi. Një gjyqtare e rangut të lartë po na padit dhe pretendon se nuk na lejuan as të publikonim emrin e saj, kështu që tani jemi në gjendje të mbrojmë jo vetëm punën tonë në gjykatë, por edhe të drejtën ligjore të gazetarëve për të shkruar për ata që ushtrojnë pushtet”, tha redaktori i KRIK Stevan Dojçinoviq.
Gazetarja e Pištaljka, Snežana Gjurić, gjithashtu u padit për punën e saj. Ajo është paditur nga sekretari i përgjithshëm i Shoqatës së Rreshtarëve të Serbisë, Vladimir Antiq, pas një artikulli për parregullsitë në menaxhimin e Shoqatës, të cilat janë vënë në dukje nga një sinjalizues. Në padinë e pranuar në gjykatë më 26 prill, Antiq ka kërkuar edhe dënim me burg për gazetarin për faktin se së bashku me tekstin është publikuar edhe fotografia e tij, e cila është shkarkuar dhe nënshkruar nga faqja zyrtare e Shoqatës së Rreshtarëve të Serbisë. Krahas dënimit me burgim për veprën penale të “publikimit dhe shfaqjes së paautorizuar të dosjeve, portreteve dhe videove të të tjerëve”, në padi kërkohet edhe dënimi penal i gazetarit për fyerje dhe gjobë, si dhe dëmshpërblim për “dhimbje të pësuar shpirtërore. për shkak të cenimit të nderit dhe reputacionit”.
Shoqata e Gazetarëve të Pavarur të Serbisë ka paralajmëruar prej kohësh se armiqësia në rritje kundër gazetarëve të pavarur krijon një mjedis të rrezikshëm pune. Ata kanë theksuar se sulmet fizike, si ai ndaj Cvijiqit, kanë qenë vetëm çështje kohe.
Ne kërkojmë nga institucionet kompetente që të hetojnë agresionin e pësuar nga Cvijić si dhe sulmet e tjera të pazgjidhura ndaj gazetarëve në mënyrë të shpejtë, të pavarur dhe efektive. Zinxhiri i mosndëshkimit për dhunën ndaj gazetarëve duhet të prishet. Përveç kësaj, ne u bëjmë thirrje institucioneve serbe që të fillojnë hetime të plota për kërcënimet ligjore dhe të zhvillojnë masa efektive kundër padive ngacmuese, duke u mbështetur në Direktivën e BE-së dhe Rekomandimin e KE-së për SLAPP-të.
SafeJournalists Network: Association of Journalists of Kosovo, Association of Journalists of Macedonia, BH Journalists Association, Croatian Journalists’ Association, Independent Journalists Association of Serbia, Trade Union of Media of Montenegro
The Coalition for Media Freedom: the Association of Media, the Association of Online Media (AOM), the Independent Association of Journalists of Vojvodina (NDNV), the Independent Journalists’ Association of Serbia (NUNS), the Business Association of Local and Independent Media “Local Press”, the Slavko Curuvija Foundation and Branch Trade Union of Culture, Arts and Media ‘Nezavisnost’
Media Freedom Rapid Response: The European Federation of Journalists (EFJ), OBC Transeuropa (OBCT), Free Press Unlimited (FPU)