Me rastin e Ditës Ndërkombëtare për t’i dhënë fund mosndëshkimit të krimeve kundër gazetarëve, e cila shënohet sot më 2 nëntor, anëtarët e paltformës rajonale, SafeJournalists, filluan fushatën #MosHezitoniRaportoni. Qëllimi i fushatës është të rrisë ndërgjegjësimin pë mosndëshkimin e sulmeve ndaj gazetarëve, i cili është i pranishëm në të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor, njëherësh të inkurajojë gazetarët të raportojnë të gjitha llojet e sulmeve në organet kompetente që lidhen me punën që bëjnë.
Në territorin e Ballkanit Perëndimor, në 30 vjetet e fundit, gjatë luftës kanë humbur jetën 110 gazetarë vendas. Në kohë paqeje, kanë humbur jetën pesë gazetarë. Vetëm dy raste janë zgjidhur me aktgjykim të formës së prerë.
Gazetarët janë të ekspozuar ndaj kërcënimeve dhe sulmeve për shkak të punës së tyre, dhe për shkak të numrit të vogël të rasteve të zgjidhura, ata shpesh hezitojnë të raportojnë incidentet. Për të inkurajuar gazetarët të raportojnë incidentet, Platforma SafeJournalists nisi fushatën #MosHezitoniReportoni. Duke filluar nga sot, gazetarët nga Shqipëria, Kroacia, Bosnja dhe Hercegovina, Mali i Zi, Maqedonia e Veriut, Kosova dhe Serbia do të mund të raportojnë kërcënimet dhe sulme kundër tyre në uebfaqen e SafeJournalists.net. Përveç formularit të raportimit, faqja përmban informacione për personat përgjegjës kontaktues nga prokuroria dhe policia (për ato vende që i kanë).
Edhe pse në të kaluarën, një numër i vogël i rasteve kanë përfunduar ligjërisht me dënime, është shumë e rëndësishme që gazetarët të mos dekurajohen dhe të vazhdojnë t’i raportojnë të gjitha sulmet tek institucionet kompetente dhe shoqatat e gazetarëve, sepse vetëm kështu mund të luftohet për një mjedis më të mirë dhe më të sigurt.
Gjithashtu, është e rëndësishme të theksohet rëndësia e punës që gazetarët kryejnë në interes të publikut për të pasur më shumë mbështetje për ta, sepse gazetarët janë sytë e veshët e demokracisë, dhe rojtarët e saj.
Gazetarët përballen me kërcënime me jetën e tyre në mbarë botën. Organizatat ndërkombëtare e kanë njohur këtë problem dhe po përpiqen të përmirësojnë kushtet në të cilat punojnë në mënyra të ndryshme. Kështu, në fillim të tetorit, Këshilli i Evropës nisi një fushatë në mbarë kontinentin për Sigurinë e Gazetarëve që do të drejtohej nën sloganin “Gazetarët kanë rëndësi”. Qëllimi kryesor i fushatës është të përmirësojë kushtet e sigurisë në të cilat punojnë gazetarët në të gjithë Evropën, veçanërisht përmes miratimit dhe zbatimit të planeve kombëtare të veprimit për mbrojtjen e gazetarëve dhe standardeve ligjore dhe institucionale të përmirësuara. Objektiva të tjerë të rëndësishëm të fushatës janë ngritja e mjeteve juridike efektive në nivel kombëtar për të trajtuar shkeljet e lirisë së medias, përmirësimi i hetimit të krimeve kundër gazetarëve dhe sigurimi i sanksionimit të duhur të autorëve.
Rrjeti SafeJournalists u bën thirrje autoriteteve kompetente që të marrin të gjitha masat e nevojshme në mënyrë që rastet të procedohen në mënyrë më efikase, të shpejtë dhe të tregojnë gatishmëri në luftën kundër mosndëshkimit, sepse vetëm në këtë mënyrë mund t’u dërgojmë një mesazh të qartë autorëve të mundshëm se sulmet janë të papranueshme.
Mbështetje për gazetarët nga institucionet zyrtare
Në të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor ekzistojnë mekanizma që merren me problemin e sulmeve ndaj gazetarëve. Përfaqësues të mekanizmave, si dhe individë të njohur me problemin e sulmeve ndaj gazetarëve, shprehën mbështetjen e tyre për gazetarët këtë vit:
Shqipëria
“Heshtja ndaj krimeve ndaj gazetarëve është ajo që vret lirinë e shprehjes, dinjitetin dhe integritetin e gazetarëve. Akti i guximshëm i denoncimit të krimit nga gazetari viktimë e tij, jep shpresë dhe ndihmon shumë të tjerë të ndjekin të njëjtën rrugë, me synimin që të tremburit të mos jenë gazetarët, por vetëm ata ndaj të cilëve ngrihen akuzat. , dhe të cilët duhet të hetohen nga prokuroria dhe të dënohen nga gjykata.” Erida Skendaj, Drejtore Ekzekutive” e Komitetit Shqiptar të Helsinkit
“Organizatat mediatike dhe institucionet e drejtësisë janë shtyllat ku duhet raportuar çdo akt që cenon lirinë e fjalës dhe shprehjes!”, Isa Myzyraj, gazetar.
Bosnia dhe Herzegovina
“Prokuroria e kantonit të Sarajevës është e vendosur të ndërmarrë veprime brenda juridiksionit të saj për të siguruar shkallën më të lartë të mundshme të mbrojtjes së veprimtarisë gazetareske dhe për t’u mundësuar gazetarëve të kryejnë funksionet e tyre në shoqëri pa pengesë. Vendosmëria e deklaruar na motivoi që të emërojmë këtë Prokurori. Prokuroria e parë në Bosnje dhe Hercegovinë, të caktojë një person kontaktues për gazetarët dhe të caktojë një status prioritar për këto çështje për hir të mbrojtjes efektive dhe efikase penale të profesionit të gazetarit, për zbulimin dhe ndjekjen penale të autorëve të veprave penale të kryera kundër gazetarëve, është thelbësore që çdo sulm të raportohet menjëherë pasi të ketë ndodhur.Në këtë mënyrë, Prokurorisë Kantonale në Sarajevë i mundësohet, në bashkëpunim me agjencitë e zbatimit të ligjit, të ndërmarrë veprimet e nevojshme hetimore për ndjekjen e shpejtë të personave përgjegjës për sulme dhe me qëllim që asnjë sulm ndaj gazetarëve të mos mbetet i pandëshkuar. Si një “pikë kontakti” për bashkëpunim me gazetarët e Prokurorisë Kantonale të Kantonit të Sarajevës, i ftoj të gjithë gazetarët të raportojnë çdo sulm pa vonesë në Administratën kompetente të Policisë ose drejtpërdrejt në Prokurorinë Kantonale të Kantonit të Sarajevës.”, Darko Martincevic, Prokuror dhe person kontaktues për raportimin e sulmeve dhe kërcënimeve ndaj gazetarëve në Kantonin e Sarajevës
“Prokuroria Kantonale e Hercegovinës – Kantoni Neretva, me rekomandimin e Këshillit të Lartë Gjyqësor dhe Prokurorial të Bosnjës dhe Hercegovinës, caktoi prokurorin person kontaktues për sigurinë e gazetarit në këtë Prokurori. Prokuroria u bën thirrje gazetarëve të këtij kantoni që të raportojnë të gjitha sulmet ose kërcënimet, qoftë në Prokurori, qoftë tek autoritetet policore, që ata marrin si rezultat i kryerjes së punës së tyre. Këto raste do të kenë prioritet në punën tonë. Prokurori – pika kontakti është në dispozicion si për gazetarët e lënduar ashtu edhe për organizatën e gazetarëve për hetime dhe informacione në lidhje me raportet në të cilat gazetarët janë lënduar”, Jurica Knezovic, prokuror dhe person kontaktues në Zyrën e Prokurorisë Kantonale të Hercegovinës“Kantoni Neretva në Mostar.
Kroacia
“Është e një rëndësie të madhe që gazetarët dhe profesionistët e medias të raportojnë zyrtarisht sulmet dhe aktet e tjera kriminale që mund të bien viktimë gjatë kryerjes së detyrës së tyre. Kjo është mënyra e vetme që një gazetar, si viktimë, të informohet zyrtarisht për të gjitha të drejtat që ata kanë si viktimë dhe për të përballuar më mirë pasojat fizike dhe psikologjike të sulmeve të tilla.Është thelbësore të kuptohet se raportimi formal mund të parandalojë autorin nga kryerja e një vepre penale kundër të tjerëve dhe t’i pengojë ata që ta përsërisin atë kundër të njëjtit gazetar. Për më tepër, në bazë të raportit mund të bëhet një vlerësim për të përcaktuar nëse gazetari specifik apo personat e afërt kanë nevojë për mbrojtje nga autori. Në thelb, raportimi në polici është baza për marrjen e masave”, Ivica Kropek, shef i Departamenti i Krimit të Përgjithshëm pranë Drejtorisë së Policisë
“Një sulm ndaj një gazetari i motivuar vetëm nga fakti se ai është gazetar dhe për shkak të profesionit të tyre në të cilin raportojnë për të gjitha ngjarjet me rëndësi shoqërore, përfaqëson një sulm të drejtpërdrejtë ndaj lirisë së medias, një e drejtë themelore në çdo demokraci të organizuar. Pavarësisht nga klisheja e mundshme e kësaj deklarate, është diçka që, për mendimin tim, duhet të përsëritet me këmbëngulje kur diskutohet për këtë çështje, veçanërisht në diskursin publik. Prandaj, unë besoj se gazetarët duhet të raportojnë çdo sulm të tillë në polici ose autoritetet e tjera shtetërore përkatëse, jo vetëm për hir të tyre, por edhe për të rritur ndërgjegjësimin e publikut për dukuritë e tilla.Nuk e kam fjalën vetëm për kërcënimet fizike të menjëhershme, por edhe për të gjitha format e tjera të sulmeve në formën e kërcënimit, frikësimit apo presionit. , e cila mund të pengojë gazetarët nga raportimi i vazhdueshëm dhe objektiv”, gjyqtari Kresimir Devcic, zëdhënës i Gjykatës së Qarkut në Zagreb.
Kosova
“Sulmet dhe kërcënimet ndaj gazetarëve, janë sulm ndaj lirisë së fjalës dhe për këtë Policia e Kosovës në vazhdimësi ka ndërmarr dhe vazhdon të ndërmerr masa ligjore ndaj kryerësve të kësaj natyre. Çdo sulm apo kërcënim ndaj mediave/gazetarëve është i ndaluar dhe sanksionuar me ligj, andaj raportoni ato te organet e sigurisë, sepse vetëm duke i raportuar dhe trajtuar me prioritet ato mund të parandalohen.” – Baki Kelani, Zëdhënës i Policisë së Kosovës.
“Prokurori Shtetit dhe Policia janë të obliguara që të ndërmarrin të gjitha veprimet e nevojshme për zbulimin e autorëve të krimit si dhe hetimin dhe ndjekjen me kohë të veprave penale, në mënyrë që kryerësit e veprave penale ndaj gazetarëve të vihen sa më parë para përgjegjësisë. Po ashtu, Prokurori i Shtetit ka për obligim që këto raste t’i trajtojnë me prioritet, ashtu që inkurajohen të gjithë gazetarët që rastet e dhunës ndaj tyre të i raportojnë menjëherë në Prokurori dhe në Polici.”, – Bashkim Zeqaj, Prokuror i Shtetit.
Mali i Zi
“Si Kryetar i Prokurorisë Themelore të Shtetit në Mal të Zi, për sa i përket numrit të rasteve, duke përfshirë edhe çështjet që kanë të bëjnë me sigurinë e gazetarëve, shpreh mbështetjen time të plotë për punën në zbardhjen e këtyre rasteve dhe angazhohem për krijimin e më të sigurtave të mundshme. mjedis në të cilin gazetarët do të mund të angazhoheshin pa pengesa në profesionin e tyre, gjë që e kemi treguar edhe në punën tonë të mëparshme. Dusko Milanovic, Kryetar i Prokurorisë Themelore në Podgoricë
“Dhuna është e papranueshme. Raportoni çdo kërcënim dhe sulm”, Predrag Nikolic, Anëtar i Komisionit për Monitorimin e Hetimeve të Sulmeve ndaj Gazetarëve
Maqedonia e Veriut
“Gazetarët janë shtylla e lirisë së shprehjes dhe me mbrojtjen e tyre nga sulmet dhe krimet e tjera mbrohen parimet demokratike të mbarë shoqërisë. Prokuroria Publike është e përkushtuar për mbrojtjen e fjalës së lirë dhe ndjek penalisht këdo që e kërcënon një liri të tillë.” Iskra Haxhi Vasileva, prokurore publike nga Prokuroria Themelore Publike Shkup e emëruar për të monitoruar rastet që kanë të bëjnë me sigurinë e gazetarëve.
`Si Ministri e Punëve të Brendshme, ne punojmë me përkushtim për të siguruar kushte të sigurta pune për punonjësit e medias. Një nga detyrat parësore të çdo institucioni është që vazhdimisht të punojë në sigurimin e kushteve për funksionimin e gazetarëve dhe të bashkëpunojë vazhdimisht me mediat.” Toni Angelovski – Ndihmës i Ministrit të Punëve të Brendshme për Marrëdhënie me Publikun.
Serbi
“Është e rëndësishme që gazetarët, gjegjësisht punonjësit e medias, të dinë se në momentin që ndodh një sulm apo kërcënim në lidhje me punën që kryejnë, duhet ta raportojnë rastin menjëherë te organet kompetente, pra të shkojnë në policinë e parë. stacionit, prokurorisë kompetente, ose kontaktojnë shoqatën e gazetarëve që monitorojnë sulmet ndaj gazetarëve dhe bashkëpunojnë me organet e zbatimit të ligjit. Veçanërisht e rëndësishme është që kallëzimi penal të bëhet pa vonesë, gjë që mundëson sigurimin efikas të provave në procedurë në pyetje, duke pasur parasysh se udhëzimi i detyrueshëm i Prokurorit të Lartë parashikon se veprimi i parë duhet të kryhet brenda 48 orëve nga marrja e kallëzimit penal në prokurori.”, Vanja Culibrk, prokurore publike në Prokurorinë e Parë Themelore Publike. në Beograd dhe pikë kontakti për sigurinë e gazetarëve.
Mbështetja e organizatave ndërkombëtare
Organizatat partnere të Media Freedom Rapid Response gjithashtu ofruan mbështetje për gazetarët nga vendet e Ballkanit Perëndimor.
“Për të mbrojtur lirinë e shtypit dhe medias, ne kemi nevojë për një pasqyrë të saktë të forcave që e kërcënojnë atë. Raportimi i shkeljeve e rritë ndërgjegjësimin, mundëson mbështetjen e synuar, ushqen politikat dhe përgjigjet ligjore efektive, dhe dërgon një sinjal të qartë se sulmet dhe kërcënimet ndaj gazetarëve e punonjësve të tjerë të medias nuk duhet të normalizohen ose tolerohen.”, Media Freedom Rapid Response (MFRR)
“Të qëndrosh i heshtur përballë çdo forme agresioni do të thotë t’u japësh dorë të lirë agresorëve dhe akteve të reja të dhunës. Pasiviteti është një formë bashkëpunimi. Denoncimi publikisht i një dhune, kërcënimi dhe ekspozimi i autorëve në ndjekje penale është detyrë morale. Është e vetmja zgjedhje e mundshme për çdo gazetar të ndërgjegjshëm dhe të përgjegjshëm.” Ricardo Gutiérrez, Sekretar i Përgjithshëm EFJ.