На 11 август 2024 година, српскиот претседател Александар Вучиќ вербално малтретираше новинари од Србија, Босна и Херцеговина, Хрватска и Косово за време на прес-конференција во Белград по повод митингот против одобрувањето на српската влада за ископ на литиумска руда во Србија.
Европската федерација на новинари (ЕФН) се придружува на мрежата „SafeJournalist“ во изразување на целосна солидарност со новинарите кои беа цел на претседателот Вучиќ. Ги повикуваме претседателот Вучиќ и властите да се воздржат од оваа бесрамна шема на вознемирување на новинари или медиуми поради критичко известување и наместо тоа да обезбедат почитување на основните гаранции за слободата на медиумите.
На 10 август, граѓанското незадоволство од рударскиот проект на Рио Тинто во долината Јадар доведе до масовни протести во Белград, вклучително и блокада на две железнички станици. Демонстрации се одржаа и во други градови низ Србија во претходните денови. На 16 јули, на владината седница беше усвоена уредба за рестартирање на контроверзниот проект, кој беше стопиран од државните власти во 2022 година, поради големи протести. За време на прес-конференцијата одржана на 11 август, Вучиќ ја искористи можноста да го впери прстот кон новинарите кои известуваа за протестите, меѓу кои Ослобоѓења од Сараево, Јутарњи лист и Дневно.хр од Загреб, и N1 и НОВА РС од Белград и магазинот Слободна Босна.
Критикувајќи го медиумското покривање, се слуша како Вучиќ вели: „Ги разбирам преносите во живо во медиумите на Курти. Ја разбирам фасцинацијата, воодушевувањето и заканите, како што велат во Ослобоѓење, пишува „борба против злосторствата на Вучиќ“, па вели, Слободна Босна „може да ја доведе Србија во граѓанска војна“, па Јутарњи лист, па Директно. Дневно, најавуваат и граѓанска војна во Србија и се надеваат на неа. Велат, „автократ сака да ја опустоши природата за да остане на власт.“ Го разбирам нивниот ентузијазам, ја разбирам нивната желба да ги направат работите лоши за Србија, немам проблем со тоа.
„Задачата на медиумите е објективно и критички да известуваат за настани од јавен интерес, вклучително и за активностите на Владата. Неодамнешните граѓански протести во Белград и другите градови се јавни настани, а новинарите – известувачите од овие собири не смеат да бидат цел или нападнати поради нивните извештаи“, велат од Мрежата SafeJournalists.
„ЕФН е вознемирена од континуираните напади на Александар Вучиќ врз медиумите. Овој пат, таргетирајќи ги медиумите од соседните земји во јавниот дискурс, Вучиќ не се меша само во работата на српските новинари, туку и ги загрозува новинарите од целиот регион“. изјави претседателката на ЕФН, Маја Север.
Од почетокот на годината, базата на податоци за брза реакција за слободата на медиумите го регистрираше претседателот Вучиќ како одговорен или/и поврзан со осум случаи на вербална злоупотреба против српски новинари. Мрежата SafeJournalists и Европската Федерација на новинари го повикуваат претседателот Вучиќ да престане да ги замолчува критичките гласови со малтретирање на новинарите и да им обезбеди безбедна работна средина ослободена од заплашувања и политички притисок.
SafeJournalists Network:
Здружение на новинари на Косово
Здружение на новинари на Македонија
Здружение на новинари на БХ
Хрватското здружение на новинари
Независното здружение на новинари на Србија
Синдикатот на медиуми на Црна Гора
Европската федерација на новинари (ЕФН)
