Nakon odluke slovenačkog Ustavnog suda da odobri donošenje izmjena i dopuna zakona o Radioteleviziji Slovenije (RTV SLO), Evropska federacija novinara (EFJ) pridružila se dolje potpisanim članovima organizacije za brzi odgovor za slobodu medija (MFRR) u davanju naše podrške na trenutne napore da se javni emiter depolitizira.
Naše organizacije smatraju da ova presuda pruža neophodne uslove da RTV SLO konačno poništi hvatanje emitera pod prethodnom vladom, obnovi svoju uređivačku nezavisnost i izvrši svoju misiju javnog servisa bez političkog uplitanja i institucionalne destabilizacije. Ustavni sud je 29. maja 2023. ukinuo privremenu suspenziju koja je blokirala sprovođenje izmena i dopuna Zakona o RTV Slovenije, koje je prethodno usvojila nova koaliciona vlada u julu 2022. godine, a potom na referendumu u novembru. Reforma restrukturira upravljanje RTV SLO iz dva aktuelna upravna vijeća u jedinstveno, 17-člano tijelo koje donosi odluke.
Imenovanja u ovaj novi Savjet RTV-a sada će vršiti predstavnici civilnog društva i zaposleni u RTV SLO, a ne Narodna skupština. Ovo telo će zatim imenovati četvoročlani odbor koji će voditi emiter. Kako su naše organizacije navele u novembru 2022. godine, ove izmjene predstavljaju principijelnu reviziju zastarjele zakonske regulative, koja bi, ako se pravilno implementira, trebala omogućiti depolitizaciju emitera i ograničiti mogućnost bilo koje vlade da iskoristi svoju parlamentarnu većinu za miješanje u upravljanje RTV SLO. Takve institucionalne zaštite nisu mogle doći dovoljno brzo. Emiter je doveden u period krize i sada je opterećen kadrovskom krizom, ozbiljnim finansijskim izazovima, unutrašnjim podelama i naglom padom poverenja javnosti. Istorijska pitanja su se pogoršala tokom prethodne vlade, koja je nastojala da izvrši veću kontrolu nad informativnim programom i imenovala političke saveznike menadžmentu, sa štetnim posledicama po slobodu medija.
Iako ponovna izgradnja povjerenja i gledanosti izgubljene posljednjih godina i povećanje profesionalizma neće biti laki zadaci, primjena novog zakona nudi prekretnicu u modernoj istoriji RTV SLO i stvara pravni okvir u kojem se to može učiniti. Novo rukovodstvo, kada bude imenovano, će preuzeti veliku odgovornost da nadgleda pozitivne promene i ponovo izgradi kredibilitet. Prioritet se mora dati pronalaženju održivog finansijskog modela za finansiranje rada emitera, ponovnom zapošljavanju nove generacije novinara i uspostavljanju nesmetanog funkcionisanja uređivačkih timova i redakcija. Zahtjevi onih sindikalnih djelatnika RTV SLO koji nastavljaju štrajk tražeći uređivačku autonomiju i bolje uslove rada moraju biti riješeni. Potreban je period stabilnosti da bi se omogućio takav program tranzicije i obnove.
Pozivamo vršioca dužnosti generalnog direktora da na konstruktivan način radi sa novim savetom dok počinje proces imenovanja novog rukovodstva. Nadalje, pozivamo sve strane da poštuju odluku suda i stvore povoljnu političku klimu za stabilizaciju RTV SLO. Nakon protesta ispred sjedišta emitera u Ljubljani ranije ove sedmice, tokom kojih je osoblje RTV SLO bilo verbalno zlostavljano i opstruirano, pozivamo i sadašnje rukovodstvo da preispita sigurnosne protokole kako bi se garantovala sigurnost svih novinara i medijskih radnika. Naše organizacije obnavljaju našu podršku besplatnom, nezavisnom i profesionalnom javnom servisu u Sloveniji i stoje uz sve one koji nastavljaju da rade na ovoj demokratskoj vrednosti.