Shqetësime mbi Trajtimin dhe Qasjen ndaj Mediave në Parlamentin Shqiptar

Burimi: SJ
Shqetësime mbi Trajtimin dhe Qasjen ndaj Mediave në Parlamentin Shqiptar

Më 30 maj 2024, gjatë një seance plenare në Parlamentin e Shqipërisë, deputetët ishin caktuar të votonin për krijimin e Komisionit të Posaçëm Parlamentar për Anti-Korrupsion, iniciuar nga Partia Socialiste (PS) në pushtet. Gazetarët, të vendosur në galerinë e tyre, po filmonin procedurat parlamentare si zakonisht, por Garda e Republikes u përpoq ti largonte gazetarët. Kjo ndërhyrje shkaktoi një përplasje, me gazetarët e indinjuar që kërkonin të trajtoheshin me respekt dhe e quanin gardistin një “gangster.” Ky incident theksoi tensionin e vazhdueshëm midis medias dhe autoriteteve, ndërsa gazetarët këmbëngulnin për të drejtën e tyre për të qëndruar dhe për të raportuar mbi procedurat parlamentare.

Ky nuk është rasti i parë i pengesave të tilla. Më 17 maj 2024, ekipet e medias u ndaluan të filmonin një mbledhje në Parlament me gazetarët e shkarkuar së fundmi të RTSH-së, pavarësisht një kërkese formale dhe një njoftimi publik. Për më tepër, në nëntor 2023, Rrjeti SafeJournalist dërgoi një letër të hapur Kryetares së Parlamentit, duke theksuar problemet e vazhdueshme me qasjen e gazetarëve brenda Parlamentit të Shqipërisë. Letra citonte një model shqetësues të pengesave dhe udhëzimeve kufizuese që pengojnë aftësinë e gazetarëve për të kryer intervista dhe për të raportuar lirisht. Rrjeti SafeJournalists ka ngritur shqetësime në vitin 2021 për rregulloren e akreditimit të medias në Parlamentin Shqiptar. Këto rregullore i kufizojnë gazetarët në një zonë specifike për raportim, duke u dhënë atyre qasje tek deputetët ekskluzivisht në oborrin parlamentar. Në kontrast me transmetuesin publik, të cilit i lejohet të regjistrojë procedurat, mediat e tjera duhet të operojnë nga një dhomë e caktuar, të varur nga një video feed i furnizuar nga parlamenti.

Në një takim me gazetarët politikë dhe Sekretarin e Përgjithshëm të Parlamentit më 15 nëntor 2023, pas disa incidenteve që përfshinin gardistet, u propozuan disa përmirësime, duke ndaluar sjelljen penguese të Gardës së Republikës, duke rritur transparencën duke ndarë të dhënat parlamentare dhe duke iu përgjigjur shpejt kërkesave të medias, duke lejuar prani fizike të medias në kohë për të dëshmuar dinamikat, dhe duke përmirësuar cilësinë e kamerave robotike që transmetojnë mbledhjet e komisioneve. Megjithatë, përveç përmirësimit të cilësisë së kamerave, masat e tjera nuk janë zbatuar. Që atëherë, gazetarët politikë në Shqipëri kanë ngritur vazhdimisht shqetësime për këto çështje (Shiko këtu dhe këtu dhe këtu). Shoqata e sapokrijuar e Gazetarëve të Shqipërisë gjithashtu ka reaguar, duke bërë thirrje për një ndryshim në sjelljen e Gardës dhe respekt për punën e gazetarëve.

Këto incidente të përsëritura ngrejnë shqetësime serioze për qasjen në informacion dhe lirinë e medias brenda procesit parlamentar, duke kërcënuar transparencën dhe përgjegjshmërinë. Pengimi i gazetarëve pengon aftësinë e tyre për të raportuar mbi procedurat parlamentare, duke çuar në zvogëlimin e besimit të publikut në trupin legjislativ. Kufizimi i qasjes së medias minon parimet themelore demokratike të hapjes dhe shqyrtimit, duke penguar gazetarët nga informimi i publikut dhe mbajtja e parlamentit përgjegjës.