Uoči druge godišnjice rata u Ukrajini koji u toj zemlji traje od 24. februara 2022., Reporteri bez granica (RSF) su evidentirali da je više od sto domaćih i stranih novinara bilo žrtva nasilja.
Brojni slučajevi nasilja nad novinarima, kako navode, uključuju ubistva, hapšenja i nestanke novinara od strane ruskih vojnih snaga. Prema podacima RSF-a, u Ukrajini je u prethodne dvije godine ubijeno 11 novinara, najmanje 35 ih je ranjeno, dok je najmanje 12 novinara privedeno.
Među ubijenim novinarima su i dva novinara koji su ubijeni tokom izvještavanja u blizini linije fronta u Ukrajini 2023. godine, dok je devet novinara ubijeno godinu ranije. RSF navodi da je među ubijenim novinarima iz 2023. i francuski novinar Arman Soldin, rođen u Sarajevu, koji je radio za novinsku agenciju Agence France-Presse (AFP), a koji je poginuo 9. maja prošle godine.
Dvije sedmice prije toga, ubijen je ukrajinski novinar i fikser Bohdan Bitik. Bitik je ubijen 26. aprila iz vatrenog oružja na periferiji Hersona u Ukrajini dok je zajedno sa kolegom italijanskog lista La Repubblica Corradom Zuninom izvještavao sa tog područja.
Od februara 2022., u Ukrajini je, prema podacima RSF-a, ranjeno 35 ukrajinskih i stranih novinara koji su izvještavali o ratu. Oni su, kako se navodi, bili ciljane mete napada ili su bili žrtve napada na mjestima koja posjećuju civili i novinari, uključujući dva hotela u gradu Harkov, te TV i medijske kuće.
Na okupiranim ukrajinskim teritorijama, u navedenom periodu je, kako bilježi RSF, privedeno najmanje 12 novinara. Iz RSF-a navode da je riječ o novinarima koje ruski predstavnici privode zbog toga što odbijaju da sarađuju s njima. Progon nezavisnih novinara je prethodne dvije godine pojačan na Krimu, a RSF piše da je Irynu Danilovych, freelance novinarku sa Krima koja izvještava za nekoliko lokalnih medija, otela ruska Federalna služba sigurnosti (FSB) u aprilu 2022. godine. Ona je u julu te godine prebačena u zatvor u Rusiji. Nekoliko novinara koji izvještavaju za informativni kanal Telegram kojim upravlja ukrajinska novinska stranica RIA-Melitopol, kako piše RSF, uhapšeno je u okupiranom gradu na jugoistoku Ukrajine, Melitopolju. Oni su uhapšeni u avgustu 2023. zbog “špijuniranja” i od tada su u zatvoru.
Evidencija RSF-a je pokazala da je nestalo dvoje novinara. Riječ je o Victoriji Roshchyna, ukrajinskoj freelance novinarki koja izvještava za medije Ukrayinska Pravda, Hromadske i Radio Slobodnu Evropu, a koja je nestala u avgustu 2023. kada je preko Rusije odlazila u okupirane teriotirije. Istraga RSF-a je pokazala da je nestao i novinar ukrajinske online novinske agencije Unian kojeg su ruske snage uhapsile i pritvorile u Rusiji.
Uprkos degradiranom bezbjednosnom okruženju, hiljade ukrajinskih i akreditovanih međunarodnih novinara su, kako piše RSF, nastavili da izvještavaju o ratu od februara 2022. godine.
Mediji u Ukrajini su, istuče RSF, direktne žrtve ruske invazije na Ukrajinu.
“Odajemo počast hrabrosti ovih profesionalaca, koji nastavljaju da prate rat, i tražimo da se počinioci zločina nad njima privedu pravdi”, poručuju iz RSF.
U protekle dvije godine, RSF je podnio po osam tužbi za ratne zločine Međunarodnom krivičnom sudu (ICC) i ukrajinskom glavnom tužiocu, te dvije žalbe francuskim sudovima. U sklopu tužbi, RSF je dokumentovao preko 50 napada na više od 100 novinara koji su ubijeni, ranjeni, kidnapovani, uzeti za taoce, mučeni ili bili zahvaćeni bombaškim napadima.
Kao rezultat ruske okupacije na Ukrajinu, te kolapsa tržišta oglašavanja, nedostatka osoblja zbog mobilizacije medijskog osoblja i uništenja opreme i resursa tokom bombardovanja, u toj zemlji su zatvorena 233 medija, pokazali su podaci Instituta za masovne informacije (IMI), lokalnog partnera RSF-a.
Izvor:Media.ba