On November 2nd, the International Day to End Impunity for Crimes Against Journalists, the Basic Public Prosecutor’s Office (BPPO), in cooperation with the Association of Journalists of Macedonia (AJM) and the Independent Union of Journalists and Media Workers (SSNM) appointed three new special public prosecutors for the Tetovo, Bitola, and Stip appeal areas.

On that occasion, an event was organized where more than 30 journalists and media workers were presented with the results, the impressions of the cooperation so far, as well as the new initiatives that are being undertaken in the direction of promoting cooperation between the guild associations and the prosecutor’s office.

The event’s theme was “New contact points in basic public prosecutor’s offices for greater protection and ending impunity for crimes against journalists and media workers.” A panel discussion was held in which the president of AJM, Mladen Chadikovski, the president of SSNM, Pavle Belovski, and Iskra Hadji Vasileva, the public prosecutor appointed to monitor the actions related to the safety of journalists under the jurisdiction of the Skopje Public Prosecutor’s Office, participated. Dragan Sekulovski, the executive director of AJM, and Biljana Arsovska, the spokesperson of the RSM Public Prosecutor’s Office, also contributed to the discussion.

In his address, the president of AJM recalled a large number of unsolved cases of attacks on journalists the need for their immediate resolution, especially the cases of April 27: “Journalists face a series of challenges, including physical violence, harassment, threats, and legal action, all of which can lead to self-censorship and the decline of investigative journalism. Today, we are reminded of the injustice done to us, the forgotten and unresolved court cases, and the SLAPP lawsuits that are more prevalent. All the unsolved attacks on journalists on April 27 the wiretapping of journalists, the year started with public disparagement and underestimation of journalists by politicians… The list of unsolved cases is long, but our demands and expectations are even greater. Our symbol of impunity is April 27th; let’s not let it happen again” – said Chadikovski.

The president of SSNM, Pavle Belovski, emphasized that “November 2nd is a defining day when we remember how many of us are victims of violence. The purpose of this day, through this debate, is to revisit the context of why the number of attacks is not only decreasing but the violence and crimes against us are intensifying. But it is still an honor to be at this table where we have the prosecutor’s office as a partner because six years ago, I personally physically attacked the Ministry of the Interior in the absence of the changes in the criminal law by which an attack on a journalist is treated as an attack on an official, my the assailant was then prosecuted for misdemeanor offenses, i.e., disturbance of public order and peace. Since then, our fight for these changes, through which we expect to achieve the goal, has not stopped. Our imperative is zero attacks on journalists due to the fasting of criminal responsibility, which will contribute to the eradication of this type of violence and raise awareness in the public discourse that the attack on journalists is not an attack on the person but an attack on democracy and an attack on the public interest,” emphasized Belovski.

The prosecutor, Iskra Hadji Vasileva, referred to the past year and the activities that the Skopje Public Prosecutor’s Office had concerning the topic: “After I was appointed as the contact person for monitoring cases related to the safety of journalists under the jurisdiction of the Skopje Public Prosecutor’s Office, it is good that we can say that we don’t have many subjects when it comes to statistics. But we know that statistics should not be understood easily without in-depth methodological analyses; in any case, the numbers, specifically for our country, are not bad this year. I am encouraged by the fact that we also have new colleagues who we officially presented today from which prosecutor’s offices they come from, namely the prosecutor’s offices from Tetovo, Bitola, and Shtip. This represents a step forward in this fight and this commitment that the prosecutor’s office shows when protecting journalists,” said the prosecutor.

The event aimed to send a loud message to the public that attacks on journalists will not be tolerated and will be severely condemned. On the other hand, a message will be sent to the institutions to act responsibly and clear up the attacks on journalists as soon as possible. This event will be a good opportunity and forum where journalists and prosecutors can exchange ideas and information to improve cooperation between these professions.

The International Day to End Impunity for Crimes Against Journalists – November 2nd, has been recognized by the United Nations. This day is marked to draw attention to the issue of impunity, which refers to the failure to bring perpetrators of crimes against journalists and media workers to justice.

Групата од прва година студии по новинарство од „Фонтис универзитетот“ (https://fontys.edu/) беше во посета на Здружението на новинари на Македонија и на средбата се разговараше за тековните активности на ЗНМ, локалните медиумски закони, правата на новинарите во Македонија како и предизвиците со кои тие се соочуваат во вршењето на новинарската професија.

На факултетот по новинарство кој е во холандскиот град Тилбург има вкупно 19 групи на студенти по новинари а една од тие групи составена од 12 млади идни новинари овие денови е во посета на Скопје.

Странските студенти споделија дека факултетот им нуди можност за пракса во медиуми како и за кратки студиски посети во странство. На нивна иницијатива се решиле да ја посетат Македонија бидејќи за нив е невообичаена дестинација и дека сакале одблиску да се запознаат со спецификите на новинарската заедница и генерално со медиумскиот сектор.

Тие споделија дека секој од нив како студент на овој факултет, во рамки на своите студии, има привилегија да има пристап на студентската база на податоци која опфаќа илјадници дигитални платформи на светски медиуми но и на академски трудови. Освен ова, споделија дека секој од нив месечно е претплатен на најмалку еден холандски медиум а претплатата во просек чини 8 евра месечно.

Оваа група додаде дека речиси никогаш не ја користи социјалната мрежа „фејсбук“ а од социјалните медиуми најчесто ја користат „инстаграм“ но не за информирање туку повеќе за забава и за одржување на контакти. Исто така, укажаа дека речиси половина од новинарите во Холандија се водат како „фри ленс“ новинари, односно како лица кои вршат новинарска дејност како самостојно занимање и дека немаат класична дневна новинарска работа, туку дека повремено соработуваат со медиуми кои им ги откупуваат нивните интелектуални, новинарски трудови.

Универзитетот за применети науки Фонтис е холандски универзитет за применети науки, кој се наоѓа во јужниот дел на Холандија. Има преку 44.000 студенти во неколку кампуси Трите најголеми кампуси на Фонтис се наоѓаат во градовите Ајндховен, Тилбург и Венло.

Фото: ЗНМ

21.06.2023, Скопје

Здружението на новинарите на Македонија (ЗНМ) изминатите два дена организираше обука на тема: „Унапредување на соработката и безбедноста на новинарите и медиумските работници“. Оваа работилница беше организирана на иницијатива на Регионалниот центар од Тетово и присуствуваа новинари и сниматели кои работат на терен од медиуми од полошкиот регион, сниматели од Управниот одбор на ЗНМ како и претставници на Основното јавно обвинителство и Министерството за внатрешни работи.

Целта на работилницата беше да се опфатат секојдневните предизвици со кои новинарите и медиумските работници се соочуваат во рамките на нивната работа, но се разговараше и за начините како да се подобри комуникацијата и соработката со релевантните институции во државата посебно со обвинителството и полицијата.

На почетокот на настанот се обрати претседателот на ЗНМ, Младен Чадиковски кој стави акцент на безбедноста на новинарите преку подобрена соработка со институциите:

„Активности од ваков карактер се секогаш добредојдени бидејќи на овој начин работиме во насока на подобрување на соработката, со единствена цел – јавниот интерес. Ме радува фактот што досега веќе имаме воспоставено добра подлога за унапредување на овој процес, но секогаш може да се направи многу повеќе преку ваков вид на средби, преку отворени дискусии бидејќи само на тој начин можеме да ги идентификуваме проблемите и што е уште поважно да најдеме решение“.

На темата се обрати и потпретседателот на ЗНМ, Сенат Зулбеари кој кажа: „Целта на нашите заложби е преку заеднички работилници да го подигнеме ниво на свест кај институциите и кај колегите новинари за тоа како треба да се соработува. Ние во полошкиот регион имаме најголем проблем со судот, претходно имавме и со полицијата, но после средбата со МВР, имаме позитивно придвижување на работите во таа насока, односно се чувствува дека соработката е подобрена. Се надевам дека после оваа средба ќе има подобрување.“

Драган Секуловски се задржа на активностите поврзани со безбедноста на новинарите, на дел од реализирани активности на ЗНМ досега: протоколи за безбедност на медиумски работници со надлежни институции, придонес во измените на кривичниот закон што создава системска заштита на медиумските работници во професионално вршење на нивните задачи, повеќе обуки и објавени прирачници на темата поврзана со безбедноста, како и бесплатната правна помош и следење на судски случаи во кои се гонат новинари. „Иако Македонија е на 38-то место од 190 во светот на индексот за слобода на медиумите, сепак има зголемен тренд на напади кон новинари како и дупло повеќе тужби споредбено со минатата година и ова не смее како проблем да се игнорира“, истакна Секуловски.

Бесир Алиу, обвинителот од Тетово зборуваше за можните начини за заштита на слободата на изразување, како и за предизвиците со кои се соочуваат новинарите: „Од голема важност е денеска да размениме мислења и искуства бидејќи сите работиме за иста цел, а тоа е добросостојбата на граѓаните, односно јавноста пред која одговараме сите. Навистина е важно да се заштити слободата на изразување и токму затоа ние како лица кои го спроведуваат законот имаме одговорност да ве заштитиме вас новинарите. Но, би сакал да истакнам дека кога има случај на напад на новинар, важно е да се направи разлика помеѓу закана и загрозување на безбедноста за да може да се процесира како што треба. Ние како обвинителство работиме со докази кои се од големо значење за да се креира случај. Во Тетово досега сме имале неколку случаи на загрозување на безбедноста на новинари и тие се процесирани. Верувам дека денешната дискусија ќе придонесе за поголемо разбирање на двете страни во иднина“ .

Пред присутните се обрати и Амир Далипи, началникот на СВР Тетово кој зборуваше за подобрување на комуникацијата помеѓу полицијата и новинарите и медиумските работници во насока на унапредување на безбедноста:

„Со моето назначување воспоставив комуникација со медиумите од овој регион која до денес опстојува бидејќи сметам дека е од големо значење. На тема безбедност на новинари, лани имавме еден случај кога ваш колега беше нападнат со секира. Веднаш беше реагирано, напаѓачот приведен и санкциониран. Имаме уште два случаи на физички напади кои се веќе процесирани. За жал, имаме и примери на непрофесионално однесување на новинари кои покажале непочитување. Ние не велиме дека не треба да си ја вршите работата, велиме дека треба да се почитува и нашата работа, односно  да се почека да заврши официјалниот увид, а потоа да се направат снимки и да се земат изјави“.

За време на дводневната работилница свое излагање имаат координаторите на Секцијата на сниматели, Зоран Догов и Ведут Османи, зборувајќи на за тоа кои се основните обврски на новинарите и снимателите и како да се унапреди меѓусебната соработка за да се добие очекуваниот краен медиумски производ. Урим Хасипи, координаторот на ЗНМ за полошкиот регион, се задржа на секојдневните предизвици со кои се соочуваат новинарите и предлози за нивно надминување. „Можеби ви е чудно, но ние се соочуваме и со партиска дискриминација, имаме примери каде раководители на јавни институции фаворизираат одредени новинари и медиуми и им даваат информации, а на други новинари кои не ги сметаат за блиски не ги информираат за прашања од јавен интерес“, истакна колегата Хасипи.

За време на работилницата имаше дискусија помеѓу претставниците на сите присутни страни од каде што се извлекоа корисни заклучоци кои ќе придонесат во подобрување на соработката помеѓу новинарите, медиумските работници, МВР и Јавното обвинителство. Беше констатирано дека во наредна прилика корисно ќе биде да има и претставници на судската власт бидејќи судиите имаат важна улога во надминување на политиката на неказнивост во случаи во кои правата на медиумските работници им се повредени.

Настанот е во рамките на регионалниот проект Синдикатите за фер закрепнување”(Trade Unions for a Fair Recovery, 01.01.2022-30.04.2023), финансиран од страна на Европската унијапреку Европската конфедерација на синдикати и Европската федерација на новинари, со Договор загрант број VS/2021/0214