Në fillim të Nëntorit kryeministri Edi Rama dhe Top Channel, televizioni i dytë më i madh për nga të ardhurat në Shqipëri (stacion privat me licencë transmetimi kombëtar), kanë pasur një konflikt publik. Nga njëra anë, kryeministri Rama akuzoi Top Channel se shantazhon qeverinë me mbulim negativ. Nga ana tjetër, Top Channel argumenton se kryeministri po sulmon median për shkak të ndryshimit të linjës editoriale – duke u kthyer tashmë në një nga mediat më kritike të qeverisë në Shqipëri.
Në një sërë postimesh në Twitter (këtu, këtu, këtu, këtu, këtu dhe këtu dhe këtu), kryeministri Rama argumentoi se Top Channel kishte kërkuar favore të paligjshme, kryesisht shuma të mëdha parash për mbulim favorizues. Kur nuk iu dha kjo, ata ndryshuan mbulimin e lajmeve, duke shantazhuar qartë Qeverinë me mbulim negativ – argumenton Rama. Ai akuzoi mediat për “#DavaRublash” (konotacion negativ – persona që paguhen nga qeveria ruse), duke aluduar për lidhje me regjimin e Putinit dhe “gjobaxhinj” (konotacion negativ – njerëz që përdorin shantazhe). Ai inicioi #DavaRublash (Një Çështje e Rublës Ruse) dhe #MeFakteJoMeRubla (Bazuar në fakte, jo në rubla ruse), të dyja i referohen pretendimit se një pjesë e opozitës dhe disa media (duke iu referuar kryesisht Top Channel në këto tweete ) paguhen nga Rusia. Nga ana tjetër, Top Channel kritikoi sulmet e Ramës dhe pretendoi se ato erdhën “pas transmetimit të kronikës së lajmeve që shqetësoi publikun”.
Ky rast ngre pikëpyetje për profesionalizmin, integritetin dhe besueshmërinë e një prej televizioneve më të spikatura të Shqipërisë, në mos më të mëdhatë, kombëtare. Top Channel ka qenë një mbështetës i dukshëm i qeverisë për nëntë vitet e fundit deri në dy javë. Prej afro 15 ditësh ky televizion kombëtar ka nisur të raportojë me një “dozë” të fortë kritikash për zhvillimet aktuale sociale, ekonomike dhe politike në vend. Madje, ai bëri një artikull me titullin “Shqipëria po bëhet autokraci”, e ndjekur nga shumë mbulime të tjera kritike të qeverisë, duke demonstruar një ndryshim në politikën e tyre editoriale ndaj qeverisë dhe kryeministrit. Ajo që bie gjithashtu në sy është se ky televizion nuk është domosdoshmërisht në rresht me opozitën sepse Top Channel përgjithësisht vazhdon të transmetojë të paprekura materialet e gatshme PR të kryebashkiakut të Tiranës. Pra, nuk ka asnjë provë që ka një ndryshim thelbësor profesional në linjën editoriale, por një konflikt në dukje vetëm me Ramën.
Përdorimi i medias për shantazh është nënvizuar si një shqetësim në rritje në raportet ndërkombëtare të lirisë së medias, duke përfshirë Treguesit e Sigurisë së Gazetarëve në Nivelin e Lirisë së Medias dhe Sigurinë e Gazetarëve. Në fillim të këtij viti, pronari dhe drejtuesit e lartë të Top Channel shkëmbyen akuza të ndërsjella publike me autorin e një emisioni investigativ të përjavshëm (Top Story) për shantazh në këmbim të favoreve dhe parave. Në shtator, kryeministri dhe Top Channel patën një konflikt publik në lidhje me sistemin e hakuar TIMS (këtu), i cili është përshkallëzuar javët e fundit.
Rasti ilustron qartë se si funksionon qeveria dhe media në Shqipëri – një çështje e përmendur rregullisht në raportet ndërkombëtare të lirisë së medias, duke përfshirë Treguesit e Sigurisë së Gazetarëve në Nivelin e Lirisë së Medias dhe Sigurisë së Gazetarëve dhe Komisionit Evropian. Reklamat nga organet shtetërore në Shqipëri jepen aktualisht pa njoftim paraprak dhe pa transparencë në lidhje me kostot, bazuar në një vendim të qeverisë të vitit 2007. Partia Socialiste, në atë kohë në opozitë, e kritikoi këtë praktikë si “korruptive” dhe premtoi se do t’i jepte fund kur të merrnin pushtet. Raporti i Progresit i Komisionit Evropian për vitin 2021 dhe 2022 nënvizonte se Shqipëria “nuk ka bërë asnjë përparim” në lirinë e medias dhe i kërkoi qeverisë “të prezantojë legjislacionin për të forcuar transparencën në reklamat publike”.
Në të njëjtën kohë, tregon problemet me cilësinë e medias, standardet profesionale dhe gazetarinë vëzhguese, veçanërisht kur merret parasysh që Top Channel është një nga tre televizionet kombëtare në Shqipëri. Kjo ndikon edhe në besimin e qytetarëve në media.
Links të tjerë:
