Мрежата SafeJournalists остро го осудува насилниот напад врз новинарката на Топ Њуз Алкета Шаба и нејзиниот снимател за време на директен пренос од протестот на Демократската партија во Тирана на 7 октомври 2024 година.
Нападот се случил на крајот на протестот додека демонстрантите се движеа кон улицата Мустафа Матохити, каде со месеци членовите на Демократската партија се собираа за да му покажат поддршка на поранешниот премиер Сали Бериша, кој моментално е во домашен притвор обвинет за корупција и чека судење. При известувањето во живо од местото на настанот, граѓанин ги навредувал и физички ги нападнал и новинарот и снимателот, ескалирајќи се додека случајните минувачи не интервенирале за да спречат потенцијалното насилство.
Алкета Шаба ја информираше мрежата на SafeJournalists дека поднела пријава во полиција утрото на 8 октомври 2024 година. Мрежата SafeJournalists го поздравува овој чекор и ги повикува властите да спроведат темелна и навремена истрага за овој напад, осигурувајќи дека одговорните ќе бидат повикани на одговорност. Од клучно значење е овој случај да се третира со тежината што ја заслужува, бидејќи ги нагласува зголемените ризици со кои се соочуваат новинарите при извршувањето на нивните должности во Албанија.
Овој напад се случи среде тековните политички немири во Албанија, каде приврзаниците на опозицијата се судрија со полицијата и фрлаа молотови коктели за време на протестот во главниот град на 7-ми октомври вечерта. На протестот, предводен од Демократската партија на поранешниот премиер Сали Бериша, демонстрантите бараа замена на актуелната влада со технократски технички кабинет пред парламентарните избори следната година. Опозицијата ја обвинува Социјалистичката партија на премиерот Еди Рама за корупција и поткопување на демократските институции, при што протестите ескалираа по затворањето на член на партијата во случајот што опозицијата го смета за политички мотивиран.
Она што е особено алармантно во овој случај е како потпалувачка реторика против медиумите, особено кога е употребена од политички фигури, може брзо да ескалира во насилство во реалниот свет. Овој напад служи како уште еден одличен потсетник за тоа како непријателскиот јазик насочен кон новинарите може да доведе до физичко насилство, претставувајќи сериозна закана за слободата на медиумите и поткопувајќи ги демократските принципи.
Мрежата SafeJournalists ги повикува албанските власти, политичките лидери и граѓанското општество да ги осудат сите форми на насилство врз медиумите и да ја зајакнат заштитата на медиумските професионалци. Правото на пријавување без страв од насилство, заплашување или вознемирување е од суштинско значење за одржување на слободно и демократско општество. Во знак на солидарност со Алкета Шаба, нејзините колеги од Топ Њуз и сите новинари во Албанија, ја потврдуваме нашата посветеност за поддршка на слободата на печатот и заштита на правата на сите медиумски професионалци.
Мрежата SafeJournalists ќе ги информира релевантните национални и меѓународни актери за овој случај.
Секој напад врз новинари е напад врз јавниот интерес, демократијата и правата на сите граѓани.
Приштина – Скопје – Сараево – Загреб – Белград – Подгорица, 10.10.2024
Здружение на новинари на Косово
Здружение на новинари на Македонија
Здружение на новинари на БиХ
Здружение на новинари на Хрватска
Независното здружение на новинари на Србија
Синдикатот на медиуми на Црна Гора
