PARIZ, 19.4.2018. Svjetski indeks slobode medija za 2019. koji su objavili Reporteri bez granica (RSF) pokazuje kako je mržnja prema novinarima degenerirala u nasilje, doprinoseći povećanju straha. Broj zemalja koje se smatraju sigurnima, gdje novinari mogu raditi u potpunoj sigurnosti, i dalje opada, dok autoritarni režimi nastavljaju poštravati zakone koji se odnose za medije.

RSD Index svake godine ocjenjuje stanje u medijima i novinarstvu u 180 država i teritorija. Izvještaj ukazuje na narastajući osjećaj straha kod novinara. Politički lideri neprijateljstvo prema novinarima izazivaju svojom retorikom, što u konačnici donosi opasnosti za novinare.  Norveška je treću godinu zaredom na prvom mjestu po Indexu, dok je Finska zauzela drugo mjesto. Holandija, naprimjer, je na četvrtom mjestu, ali i u tom zemlji su dva novinara koja su istraživala organizirani kriminal živjeli pod stalnom policijskom zaštitom.

Nasilje koje se koristi za progon novinara pokazuju vlasti koje ne poznaju nikakva ograničenje.Ubistvo saudijskog kolumniste Jamala Khashoggija u saudijskom konzulatu u Istanbulu prošle godine uputilo je jasnu poruku novinarima daleko izvan Saudijske Arabije. Mnogi novinari su iz straha počeli sebe cenzurirati ili prestali pisati.

Najveća pogoršanja u navodno najboljim regijama

Od svih svjetskih regija, najveće pogoršanje je u Sjevernoj i južnoj Americi. Primjerice Nikeragva (114) pala je za 24 mjesta. Razlog tome su protesti koje prate novinari protiv vlade predsjenika Ortege. Novinari se tretiraju kao demonstranti i često su i fizički napadnuti. Mnogi su morali pobjeću u inozemstvo kako bi izbjegli optužbe za terorizam. Nadalje, jedna od najopasnijih država za novinare u svijetu je Meksiko, u kojem je najmanje deset novinara ubijeno 2018. godine. RSF je tražio da se neprocesuiranje i nekažnjavanje za ubistva novinara  rasvjetili pred Međunarodom kaznenim sudom.

Evropska unija i Balkan su područje u kojem je zabilježeno drugo najveće pogoršanje u regionalnoj ocjeni. U EU i na Balkanu poštuje se sloboda medija i načelnonovinari su najsigurniji u ovom regionu, ali su ipak oni izloženi ozbiljnim prijatnjama. Ubistva na Malti, Slovačkoj i Bugarskoj, verbalni I fizički napadi u Srbiji i Crnoj Gori. Mnoge televizijske ekipe se nisu usudile da prate proteste Žutih prsluka u Francuskoj bez pratnje obezbjeđenja.

Iako je pogoršanje regionalne ocjene malo, regija Bliskog istoka i Sjeverne Afrike je i dalje najopasnija za novinare. Unatoč blagom padu broja ubijenih novinara u 2018. godini, Sirija i Jemen su i dalje izuzetno opasna mjesta za medijske djelatnike. Osim ratova i kriza kao što je slučaj u Libiji, u ovoj regiji jedne od najvećih opasnosti su hapšenja i zatvaranja novinara. Primjerice, Iran ima najviše zatvorenih novinara u svijetu. Deseci novinara su također uhvaćeni u Saudijskoj Arabiji, Egiptu i Bahreinu, a mnogi od njih bez suđenja. Kada se događa suđenje, postupak se odugovlači beskrajno, kao primjerice u Maroku. Jedina pozitivna slika u ovoj regiji je Tunis u kojem je došlo do velikog pada kršenja medijskih sloboda.

Afrika je zabilježila najmanje pogoršanje u regionalnom rezultatu. Nakon promjene vlasti u Etiopiji koja je oslobodila sve zatočene novinare, ova zemlja skočila je 40 mjesta na listi indexa u 2019. godini. Također Gambija je došla na 30 mjesto sa 92-og zbog nove vlade. Nove vlade nisu bile dobre u svim državama za medije. Tanzanija je zabilježila nezapamćene napde na medije od trenutka kada je Johon “Bulldožer” Magufuli postao predsjednik.

Regije Istočna Evropa i Srednja Azija nastavljaju zauzimati drugo mjesto od posljednjeg u Indexu. Najviše se pogoršao pravni okvir za medije. Rusija i Turska nastavljaju progon nezavisnih medija i novinara.

S propagandom, cenzurom, zastrašivanjem, fizičkim nasiljem i cyber-uznemiravanjem, azijsko-pacifička regija i dalje ostaje sa nepromjenjenom regionalnom ocjenom, i dalje se nalazi na trećem mjestu od posljednjeg. Broj ubijenih novinara je iznimno visok u Afganistanu, Indiji i Pakistanu. Dezinformacije postaju također problem, manipulacije na društvenim medijima, poruke mržnje postale su uobičajne u ovoj regiji. Sedmogodišnje zatvorske kazne izrečene dvojici Reutersovih novinara za pokušaj istraživanja genocida nad Rohinjama smatrane su ničim neobičnim. Pod rastućim utjecajem Kine, cenzura se širi na Singapur i Kambodžu.

Izvor: Analiziraj.ba/ RSF

СКОПЈЕ, 18.04.2019 – Регионалната платформа на Западен Балкан за застапување на слободата на медиумите и безбедноста на новинарите која застапува повеќе од 8.000 членови, остро го осудува нападот врз новинарот и снимателот на ТВ21 од страна на блиски роднини на градоначалничката на Арачиново, Миликије Халими од СДСМ.

Откако новинарите одбиле да ги избришат снимките, истите биле принудени да влезат во општинската зграда на Арачиново и повторно им биле упатени исти закани. Тие и по втор пат одбиле да ги избришат снимените материјали, па инцидентот продолжил во редакцијата на ТВ21 каде истите лица му се заканиле и на главниот и одговорен уредник дека не смее да објавува ништо од снименото. Истовремено, пристигнале и полициски службеници, по што лицата кои се заканувале ја напуштиле телевизијата, а новинарот и снимателот дале исказ во полициска станица.

Ваквото насилничко и примитивно однесување особено од лица блиски до политички фигури е неприфатливо и преставува напад врз слободата на информирање. Тоа претставува класично попречување во вршењето на работата на новинарите.

Истиот ден, во подоцнежните часови, градоначалничката Халими го осуди нападот во писмо кое беше упатено до Здружението на новинарите на Македонија. Таа напиша дека бара брза и ефективна реакција од Министерството за внатрешни работи.

Регионалната платформа го поддржува ЗНМ во напорите да ги заштити новинарите и слободата на говорот и бара од релевантните власти темелно да го истражат овој случај и да ги извадат насилниците пред лицето на правдата.

Секој напад врз новинарите претставува напад врз јавниот интерес, демократијата и правата на сите граѓани.

Скопје – Белград – Подгорица – Приштина – Сараево – Загреб 18.04.2019

BH Journalists Association

Trade Union of Media of Montenegro

Croatian Journalists’ Association

Association of Journalists of Kosovo

Association of Journalists of Macedonia

Independent Journalists Association of Serbia

BEOGRAD, 19.04.2019. – Regionalna platforma za zagovaranje medijskih sloboda i bezbjednosti novinara koja zastupa više od 8.000 članova, najoštrije osuđuje prijetnje smrću koje su upućene novinarkama iz Novog Sada Sanji Kljajić, Vanji Đurić i Mileni Popović i  targetiranje urednika BIRN – a Slobodana Georgieva iz Beograda, i poziva nadležne pravosudne organe Republike Srbije da u što kraćem roku procesuiraju i adekvatno kazne autore opasnog govora mržnje i prijetnji našim kolegama.

Novinarke Kljajić, Đurić i Popović našle su se na meti verbalnog nasilja nakon što su na fejsbuk stranici portala Istraga označene kao “novinarke koje su osramotile Srbiju”. Ovo targetiranje novinarki kao da je bio poziv na orkestriranu kampanju govora mržnje, najgorih uvreda i prijetnji smrću. Portal Istraga ovu kampanju pokrenuo je povodom dokumentarnog filma “Albanke su naše sestre”, snimljenog još 2017. u saradnji sa Nezavisnim društvom novinara Vojvodine, BIRN Kosovo i nemačkim Forumom ZFD.  I pre dvije godine, autorkama filma upućene su brojne prijetnje smrću, a prikazivanje filma ometano je i onemogućivano u gradovima širom Srbije, a da za to nikada niko nije odgovarao.

Dan nakon što je BIRN objavio fotografije koje ukazuju na povezanost Andreja Vučića, brata srpskog predsednika i kontrovernog biznismena Zvonka Veselinovića, na društvenim mrežama je usledila kampanja targetiranja. U snimku zlonamerno montiranih izjava kolege Slobodana Georgieva, koji je od sinoć dostupan na Tviteru, on je označen kao „strani plaćenik“, „izdajnik“ i saradnik albanskih i kosovskih političara. Nakon objave videa, uslijedili su brojni komentari koji sadrže uvrede i prijetnje.

Od početka 2019. godine NUNS je zabeležio 47 pritisaka, verbalnih i fizičkih napada na medijske profesionalce.

Prema najnovijem izveštaju, Srbija je pala na listi za 14 mesta na Indeksu slobode medija Reportera bez granica u 2019. godini i sada zauzima 90 mjesto na listi od 180 zemalja. Autori izveštaja navode da je Srbija  nije sigurna za novinare i dodaju da “Raste broj napada na medije, uključujući prijetnje smrću, a sve češće su i zapaljive izjave zvaničnika usmjerene protiv novinara.“

Regionalna platforma podržava napore NUNS–a da zaštiti novinare i slobodu govora i poziva nadležne institucije da hitno reaguju, privedu izvršioce, te im odrede adekvatne kazne.

Dodatno, apelujemo na najviše zvaničnike u Srbiji, predsednika Aleksandra Vučića i premijerku Anu Brnabić, da osude ove jezive prijetnje i javno etiketiranje i targetiranje novinara.

Svaki napad na novinara je napad na javni interes, demokratiju i ljudska prava.

Udruženje/udruga BiH novinari

Sindikat medija Crne Gore

Hrvatsko novinarsko društvo

Udruženje novinara Kosova

Udruženje novinara Makedonije

Nezavisno udruženje novinara Srbije

ARAČINOVO, 18.04.2019. – Regionalna platforma za zagovaranje medijskih sloboda i bezbednost novinara koja zastupa više od 8.000 članova snažno osuđuje napad i verbalne pretnje novinaru i snimatelju TV21 u Severnoj Makedoniji, od strane bliskih rođaka gradonačelnika Aračinova Milikije Halimi iz političke stranke Socijaldemokratski savez Makedonije.

Juče, nakon što je ekipa TV21 snimila lošu infrastrukturu i pritužbe stanovnika ove opštine, rodbina gradonačelnika Halimija uputila je verbalne pretnje televizijskoj ekipi da će im slomiti kamere i zatražiti brisanje njihovih snimaka. Nakon što su novinari odbili da obrišu snimke, bili su primorani da uđu u opštinsku zgradu Aračinova i ponovo su se suočili sa istim pretnjama.

Oni su odbili po drugi put da izbrišu snimljen materijal, a onda se incident nastavio u prostorijama TV21, gde su ista lica pretila novinarima i glavnom uredniku da ne objavljuju ništa. Istovremeno, policajci su stigli u TV21, nakon čega su osobe koje su pretile novinarima napustile televiziju, a novinar i snimatelj dali su izjave u policijskoj stanici.

Takvo nasilno i primitivno ponašanje, posebno od osoba bliskih političarima, neprihvatljivo je i predstavlja napad na slobodu informisanja. Štaviše, predstavlja klasičnu opstrukciju rada novinara.

Kasnije istog dana, gradonačelnik Halimi osudio je napad u pismu upućenom Udruženju novinara Makedonije, rekavši da zahteva hitnu i efikasnu istragu od strane Ministarstva unutrašnjih poslova.

Regionalna platforma podržava AJM u njenim naporima da zaštiti novinare i slobodu govora i poziva relevantne vlasti da hitno istraže slučaj, dovedu počinioce pred lice pravde i adekvatno ih sankcionišu.

Svaki napad na novinare je napad na javni interes, demokratiju i prava svih građana.

Skoplje – Beograd – Podgorica – Priština – Sarajevo – Zagreb

Udruženje BH novinari

Sindikat medija Crne Gore

Hrvatsko novinarsko društvo

Udruženje novinara Kosova

Udruženje novinara Makedonije

Nezavisno udruženje novinara Srbije

ARAČINOVO, 18.04.2019. – The Western Balkan’s Regional Platform for Advocating Media Freedom and Journalists’ Safety, which represents more than 8000 members, strongly condemns the attack and verbal threats on the journalist and cameraman of TV21 in North Macedonia, by close relatives of the mayor of Arachinovo, Milikije Halimi from the political party SDSM.

Yesterday, after the team of TV21 filmed the poor infrastructure and the complaints of residents of this municipality, relatives of Mayor Halimi sent verbal threats to the television crew that they would break their cameras and demanded their recordings to be deleted. After the journalists refused to erase the recordings, they were forced to enter the municipal building of Arachinovo and again they faced the same threats. They refused to erase the recorded material for the second time, and then the incident continued in the premises of TV21 where the same persons threatened the journalists and the editor-in-chief that they should not publish anything. At the same time, police officers arrived in TV21, after which the persons who were threatening the journalists left the television, while the journalist and the cameraman gave statements at the police station.

Such violent and primitive behavior, especially from persons close to politicians, is unacceptable and is an attack on the freedom of information. Furthermore, it represents a classic obstruction of journalists’ work.

Later that day, the mayor Halimi condemned the attack in a letter sent to the Association of Journalists of Macedonia, saying that she demands an urgent and effective investigation by the Ministry of the Interior.

The Regional Platform supports AJM in its efforts to protect journalists and freedom of speech and calls the relevant authorities to investigate the case urgently, bring perpetrators to justice and sanction them adequately.

Every attack on journalists is an attack on the public interest, democracy, and rights of all citizens.

Skopje – Belgrade – Podgorica – Pristina – Sarajevo – Zagreb, 18.04.2019.

BH Journalists Association

Trade Union of Media of Montenegro

Croatian Journalists’ Association

Association of Journalists of Kosovo

Association of Journalists of Macedonia

Independent Journalists Association of Serbia

SKOPJE, 18.04.2019 – North Macedonia has improved its’ ranking for 14 places on the latest Index of Reporters Without Borders on Media Freedom and is currently ranked 95th out of 180 countries worldwide. In compare, last year the country was ranked on 109th place.

According to the Reporters Without Borders assessment, this progress is primarily due to the reduction in the number of attacks on journalists during 2018. However, they also emphasize the negative phenomena in the media sphere, for which the AJM in the previous period repeatedly reacted in public. Some of these problems are the non-implementation of public service reform (MRT), the need for amendments to some of the media laws such as the Law on Civil Liability for Defamation and Insult, the Law on Free Access to Information of Public Character but also The Electoral Code. A serious remark in their report is the level of impunity when journalists’ rights are violated, thus stimulating future violence against journalists and media workers. Apart from this, criticism is given to the tendency of certain senior government officials who threaten and insult journalists.

“It is good that the country has made progress in the latest report of Reporters Without Borders, but the Government, the judicial authorities and the media themselves need to work hard in order to create an environment which will be beneficial to the work of all journalists and media workers” said the President of AJM, Mladen Chadikovski.

He once again reminded that the media reforms need to be returned to the focus of the work of the Government and the Assembly, because only through inclusive and transparent process we can get quality solutions, which will facilitate and improve the work not only of MRT, but also the private media. “In this way, the trust of citizens in the media can be improved, and our country can improve its image in the world for the level of freedom of expression and media independence and repeat the success of 2007, when Macedonia was 36th on the media freedom index and this should be the benchmark when we talk on this topic,” said Chadikovski.

Let’s not forget that in compare with the other Balkan countries, Macedonia is still on the penultimate place in front of Bulgaria, but behind Slovenia, Greece, Croatia, Serbia, BiH, Kosovo, Albania and Romania, which confirms that much work still needs to be done.

PARIZ, 18.04.2019.-In the Reporter of Reporters without borders for 2019, which is investigating media freedoms around the world, Bosnia and Herzegovina occupy 63rd place out of a total of 180 countries.

In a report released this morning, Bosnia and Herzegovina are drawn to a polarized political climate marked by constant verbal attacks and nationalist rhetoric. The aforementioned facts have a negative impact on the freedom of the media because the press has thus created an enemy environment.

Media editors’ decisions, reflecting ethnic divisions and hate speech, are increasingly represented. Journalists are under attack because of their ethnic origin, as well as what they are writing about.

Lawsuits for defamation or disgrace are often the tools of politicians who journalists want to intimidate and deprive them of exploring particular topics.

Media ownership is also a cause for concern because it is generally not transparent. Working conditions for journalists are generally bad because they sign contracts for a short time at a small fee.

The focus of the Reporter Without Borders is the city of Banja Luka where, as they say, journalists’ work is blocked in the context of reporting on protests and activities related to the death of David Dragičević.

“The authorities have prevented the freedom of public gathering and the freedom to protest regularly by media outlets,” the report said.