Priručnik “Mehanizmi zaštite od online nasilja”

By

-

23/08/2018

SARAJEVO, 23.08.2018. – Fondacija Mediacentar, zajedno sa JaBiHEU, je objavila novi priručnik za novinare i novinarke s uputstvima i praktičnim savjetima kako prepoznati i prijaviti online nasilje

Online nasilje postaje sve veća prijetnja medijskim slobodama. Ono što karakterizira online nasilje, čineći ga rasprostranjenijim i gotovo neobuzdanim, jesu anonimnost (prikrivenost identiteta preko nicknamea/pseudonima), dostupnost (pristup žrtvi putem interneta u bilo koje vrijeme sa bilo kojeg mjesta), disinhibicija (nedostak suzdržanosti i samokontrole ponašanja koje se vjerovatno ne bi desilo u offline, stvarnom okruženju).

Dostupni podaci govore da su online napadi na novinare sve češći u Bosni i Hercegovini, no čini se da se ne shvataju previše ozbiljno. Zabilježene su prijetnje, uvrede ili omalovažavanja, otvoreno podsticanje na mržnju, a često i pozivi na linč. Tek rijetki napadi se prijave, još rjeđi su oni koji stignu do policijske istrage, a oni koji stignu do tužilaštava i suda skoro su zanemarljivi. Pored toga, u BiH zakonski nije uređen status online medija niti njihove odgovornosti; anonimnost je gotovo u pravilu zagarantirana; postojeće zakonske odredbe o napadima na novinare se moraju “prevoditi“ u online prostor koji ima drugačija pravila funkcioniranja i još uvijek se u procesuiranju doživljava kao bezazlen, pa time i manje bitan.

Zbog svega ovoga nastao je priručnik “Mehanizmi zaštite od online nasilja”, autorica Lejle Gačanice i Marije Arnautović, kao svojevrstan vodič kroz postojeće pravne propise koji mogu pomoći novinarima suočenim s bilo kojim oblikom online nasilja. Priručnik je rađen u sklopu projekta Go Digital Against Harassment kojeg sprovode JaBIHEU i Fondacija Mediacentar, a namijenjen identificiranju vrste online napada te sadrži upute kako se zaštititi i/ili ostvariti svoja prava. Priručnik se sastoji od četiri poglavlja – uvodnog, općeg dijela koji definira bh. pravni okvir o online napadima na novinare; opisa pojedinih online napada; savjeta kako postupiti i šta se može uraditi kako bi se zaštitili; pojmova.

U priručniku su izdvojeni najčešći online napadi na novinare u BiH: kleveta; pritisci; prijetnje; govor mržnje; diskriminacija; drugi oblici napada. Online napadi na novinare se mogu procesuirati kroz nekoliko različitih zakona, sudskih i vansudskih postupaka koji normiraju napade uopćeno (krivični postupak, prekršajni postupak, parnični postupak, specifični postupci u slučaju diskriminacije, žalbe strukovnim udruženjima novinara, besplatna pravna pomoć). U poglavlju 2. se, ispod opisa pojedinih vrsta online napada, nalaze pobrojani načini zaštite, a u poglavlju 3. su detaljno razrađeni praktični načini zaštite s kontaktima i obrascima. U prilozima možete naći forme žalbi, prigovora, prijava, demantija.

Jedan od prvih koraka u borbi protiv online nasilja je podizanje svijesti o ovom problemu. Vjerujemo da će priručnik potaknuti novinare da prijavljuju online napade, čime i sami doprinose podizanju svijesti i sprečavanju online nasilja.

Kompletan priručnik možete pronaći ovdje.

Priručnik je rađen u sklopu projekta Go Digital Against Harassment kojeg sprovode JaBiHEU i Fondacija Mediacentar, Projekt podržava Evropska unija.

This article has been published as part of the “Real Voice of Journalism’’ project. The project is funded by the European Union through the small grants programme “Protecting Media Freedom and Freedom of Expression in the Western Balkans” implemented by the Croatian Journalists’ Association as part of the regional project “Western Balkan’s Regional Platform for Advocating Media Freedom and Journalists’ Safety”, which is carried out through the partnership of six regional journalists’ associations – Independent Journalists’ Association of Serbia (IJAS), Association of BH Journalists (BHJ), Croatian Journalists’ Association (CJA), Association of Journalists of Kosovo (AJK), Association of Journalists of Macedonia (AJM), and Trade Union of Media of Montenegro (TUMM).

Martinovic wins Award for Courageous and Ethical Journalism

By

TUMM

-

23/08/2018

0

PODGORICA 23.08.2018. – Jovo Martinović, known for his extensive reporting on organized crime in Europe and war criminals in the Balkans, is the 2018 winner of the Peter Mackler Award for Courageous and Ethical Journalism.

Martinović is a veteran freelance investigative journalist from Montenegro who has worked for such international outlets as NPR, BBC, VICE, CBS, Canal Plus, The Economist, TIME, The Financial Times, Global Post and the Balkan Investigative Reporting network (BIRN).

In October 2015, Montenegrin authorities arrested Martinović on charges of marijuana trafficking and participation in a criminal organization, detaining him for more than 14 months despite the prosecution’s failure to substantiate the allegations.

The charges against Martinović were filed in the wake of his investigations into drug trafficking, weapons smuggling, and other criminal activity. His prosecution – as well his long and unjustified pre-trial detention – has been widely criticized by international human rights groups and press freedom advocates.

The 44-year-old Martinović, who has steadfastly proclaimed his innocence, was released from custody at the beginning of 2017. But he is still facing trial – and up to 10 years in prison if convicted. His freedom of movement has been restricted, as the court has possession of his passport. He is obliged to report to the police each month and has been unable to work full-time as a journalist — to support his family or pay his defense expenses.

“The Balkans was a region my father covered extensively and got to know intimately through several conflicts. I can think of no greater tribute, on this tenth year of the award, than to recognize the achievements of a journalist who has courageously and at great personal cost devoted himself to reporting truth from that part of the world,” said Camille Mackler, Peter Mackler Award project director at the Global Media Forum Training Group.

Unable to accept his prize in person, Martinović plans to attend the Sept. 27 award event via video conference.

Family and friends of Mackler, a distinguished international journalist who worked for Agence France-Presse, United Press International, and the Associated Press, founded the award in 2008 to continue his work after his passing.

Over the last nine years, the Peter Mackler Award has recognized journalists from Sri Lanka, Russia, Honduras, Kazakhstan, Sudan, Pakistan, Syria, Burundi and Mexico, all countries where the practice of journalism requires considerable courage.

Regionalna platforma: Vlast mora osigurati sigurno radno okruženje za novinare i medijske radnike

By

IJAS

-

23/08/2018

0

KONJIC, 23.08.2018. – Regionalna platforma Zapadnog Balkana za zagovaranje medijskih sloboda i bezbednosti novinara, koja predstavlja više od 8.000 članova, oštro osuđuje brutalni napad na ekipu BHRT-a, koji se dogodio u ponedjeljak, 20. avgusta u Konjicu.

Ekipa BHRT-a se vraćala sa novinarskog zadatka iz Širokog Brijega kada je grupa od otprilike petnaest maskiranih osoba nasrnula na vozilo BHRT-a, i napala novinare i medijske radnike u vozilu. Vozač je ozbiljno povređen, pri čemu je učinjena i značajna materijalna šteta.

Način na koji se napad dogodio, govori da je nasilje nad medijima u BiH dobilo novi preteći oblik, u kojem maskirane ulične grupe ne prezaju ni od najtežih napada na ljudsko dostojanstvo i na slobodu medija. Brutalni napad na kolege sa BHRT-a nije nikakvo iznenađenje, jer su pretnje novinarima na ulici ili posredstvom društvenih mreža, svakodnevno učestale.

Upravni odbor BH novinara smatra da je ovaj napad politički motivisan. „Plašimo se da će napadi biti učestaliji i brutalniji, što se više budemo približavali zvaničnoj predizbornoj kampanji. Napad maskirane grupe na kolege iz BHRT–a ujedno je posledica nedovoljno energičnih mera organa gonjenja i prvosudnih institucija. Podsećamo da još nisu sankcionisani napadači na ekipu BHRT-a i druge novinare tokom februarskih protesta u Tuzli.“

Regionalna platforma apeluje na relevantne policijske i pravosudne organe da identifikuju i sankcionišu napadače u što kraćem vremenskom roku. U suprotnom, strahujemo da će ulica, pod patronatom politike, konačno potpuno preuzeti uređivanje medijskih programa, a novinarske slobode postati tek pusta iluzija.

Udruženje BH novinari je registrovalo ovaj slučaj kao četvrti fizički napad na novinare u 2018. godini.

Napad i pretnja novinarima je direktan napad na slobodu izražavanja i na pravo građana da budu informisani.

Svaki napad na novinare je napad na javni interes, demokratiju i prava svih građana.

Skopje – Beograd – Podgorica – Priština – Sarajevo – Zagreb

Udruženje BH novinari

Sindikat medija Crne Gore

Hrvatsko novinarsko društvo

Udruženje novinara Kosova

Udruženje novinara Makedonije

Nezavisno udruženje novinara Srbije

Regionalna platforma: Vlast mora obezbijediti sigurno radno okruženje za novinare i medijske radnike

By

TUMM

-

23/08/2018

0

SARAJEVO, 22.08.2018. – Regionalna platforma Zapadnog Balkana za zagovaranje medijskih sloboda i bezbjednosti novinara, koja zastupa više od 8000 članova, oštro osuđuje brutalni napad na ekipu BHRT-a, koji se dogodio u ponedjeljak, 20. avgusta u Konjicu.

Ekipa BHRT-a se vraćala sa novinarskog zadatka iz Širokog Brijega kada je grupa od otprilike petnaest maskiranih osoba nasrnula na njihovo vozilo i napala novinare i medijske radnike u vozilu. Vozač je ozbiljno povrijeđen, pri čemu je napravljena i značajna materijalna šteta.

Način na koji se napad dogodio govori da je nasilje nad medijima u BiH dobilo novi, prijeteći oblik, u kojem maskirane ulične grupe ne prezaju ni od najtežih oblika napada na ljudsko dostojanstvo i na slobodu medija. Ovaj brutalni atak na kolege sa BHRT-a nije nikakvo iznenađenje, jer su prijetnje novinarima na ulici ili posredstvom društvenih mreža postale svakodnevna stvar.

Upravni odbor BH novinara smatra da je ovaj napad politički motivisan.

„Plašimo se da će napadi učestati i biti brutalniji, što se više budemo približavali zvaničnoj predizbornoj kampanji. Napad maskirane grupe na kolege BHRT –a ujedno je posljedica nedovoljno energičnih mjera organa gonjenja i prvosudnih institucija. Podsjećamo da još nisu sankcionisani napadači na ekipu BHRT-a i druge novinare tokom februarskih protesta u Tuzli.“

Apelujemo na relevantne policijske i pravosudne organe da identifikuju i sankcionišu napadače u što kraćem vremenskom roku. U suprotnom, strahujemo da će ulica, pod patronatom politike, konačno potpuno preuzeti uređivanje medijskih programa, a novinarske slobode postati tek pusta iluzija.

Udruženje BH novinari je registrovalo ovaj slučaj kao četvrti fizički napad na novinare u 2018. godini.

Napadi i prijetnje novinarima su direktan napad na slobodu izražavanja i na pravo građana da budu informisani.

Svaki napad na novinare je napad na javni interes, demokratiju i prava svih građana.

Skopje – Beograd – Podgorica – Priština – Sarajevo – Zagreb

Udruženje BH novinari

Sindikat medija Crne Gore

Hrvatsko novinarsko društvo

Udruženje novinara Kosova

Udruženje novinara Makedonije

Nezavisno udruženje novinara Srbije

NUNS condemns Dodik attack on journalist

By

IJAS

-

23/08/2018

0

BELGRADE, 23.08.2018. – The Independent Journalists’ Association of Serbia (NUNS) on Thursday condemned as shameful and groundless the attack on investigative journalist Dino Jahic by Republika Srpska (RS) President Milorad Dodik.

“The NUNS feels that Dodik’s public offensive attack on the editor in chief of the Serbian Centre for Investigative Journalism (CINS) is the most direct pressure on freedom of journalists and the media which also endangers Dino Jahic and his co-workers,” the association said in a statement. NUNS is the founder of the CINS.

Dodik attacked Jahic at an August 21 news conference, accusing him of running CINS with the financial support of international organizations to topple political structures in the region. That attack came after an article titled Dirty Dealings by Soros Instructor on the Infosrpska.ba portal which alleged that CINS received 38 million Dollars from foreign funds to develop investigative journalism in the region.

Регионална платформа: Властите мора да создадат безбедна работна средина за новинарите

By

AJM

-

23/08/2018

0

САРАЕВО, 23.08.2018 – Регионалната платформа на Западен Балкан за застапување на слободата на медиумите и безбедноста на новинарите која претставува повеќе од 8000 членови, остро го осудува бруталниот напад врз новинарската екипа на БХРТ, кој се случи на 20-ти август во Коњиц.

Екипата се враќаше од задача во Широки Брег, кога група од приближно петнаесет маскирани лица пријдоа до возилото на БХРТ и ги нападнаа новинарите и медиумските работници кои се наоѓаа во возилото. Возачот беше сериозно повреден, а беше предизвикана и значителна материјална штета.

Околностите на овој напад, јасно укажуваат дека насилството врз медиумите во БиХ доби нова заканувачка форма, во која маскирани улични групи не се двоумат да предизвикаат еден од најтешките форми на напади врз човековото достоинство и слободата на медиумите. Бруталниот напад врз нашите колеги од БХРТ не претставува изненадување, бидејќи заканите упатени кон новинарите на улица или преку социјални мрежи станаа секојдневие.

Управниот комитет на БХЈА смета дека зад овој напад постојат политички мотиви. “Се плашиме дека нападите ќе станат почести и побрутални, како што се приближуваме кон започнувањето официјалната предизборна кампања. Нападот на маскираната група врз колегите од БХРТ исто така е последица на недоволно енергичните мерки кои ги преземаат властите и судските институции … “

Ги повикуваме релевантните полициски и судски органи да ги идентификуваат и санкционираат напаѓачите што е можно поскоро. Во спротивно, стравуваме дека улицата, под покровителство на политиката, ќе го преземе целосно уредувањето на медиумските програми, а новинарските слободи ќе станат обична илузија.

Според БХЈА ова е четврти регистриран физички напад врз новинарите во БиХ.

Секој напад врз новинарите е напад врз јавниот интерес, демократијата и правата на сите граѓани.

Скопје-Белград-Подгорица-Приштина-Сараево-Загреб, 23.08.2018.

BH Journalists Association

Trade Union of Media of Montenegro

Croatian Journalists’ Association

Association of Journalists of Kosovo

Association of Journalists of Macedonia

Independent Journalists Association of Serbia

Serbian media organization marks kidnapping anniversary

By

IJAS

-

23/08/2018

0

VELIKA HOCA, 23.08.2018. – The Association of Journalists of Serbia (UNS) marked the 20th anniversary of the disappearance of two Serbian Radio Pristina journalists at the place where they went missing outside the Kosovo town of Velika Hoca on Tuesday, saying that there has been no information about their fate.

UNS recalled that Ranko Perenic and Djuro Slavuj went to the Zociste monastery on August 21, 1998 to interview monks who had been abducted and later released by the Kosovo Liberation Army (KLA) just before they disappeared.

The police and prosecutors have released no information about possible interviews of suspects after their car and equipment were found in the Orahovac area and no one talked to their families, UNS said in a press release.

Perenic’s wife Snezana said she has had no information about her husband in 20 years, adding that she has demanded a re-opening of the investigation. UNS said the Perenic family learned in 2017 that the EULEX rule of law mission in Kosovo had closed its investigation in 2013. EULEX Prosecutor Maurizio Salustro wrote in his explanation that the two journalists were taken away by armed men bearing KLA insignia.

UNS said it had contacted the OSCE mission in Belgrade, where Salustro is employed, requesting a meeting but never received a response.

The Kosovo Serb List party said that this is the kind of case that has to be solved if Serbian-Albanian relations are to improve.

A Serb List press release said that the silence of the international community and institutions in Pristina will not stop it from recalling the disappearance of the two journalists, recalling that the memorial plaque at the scene of the abduction is destroyed every year.

Urednici Jug presa prećeno „surovim progonom“, u tužilaštvu je pitali zašto sama ne pozove broj sa kog je SMS stigao

By

IJAS

-

23/08/2018

0

VRANJE, 23.08.2018. – Ni četiri meseca pošto je dobila preteću poruku u kojoj se navodi da „eksponente ovakvih stavova treba surovo progoniti, ne samo verbalno, ako ne institucionalno, onda vaninstitucionalno“, nema nikakvih pomaka u istrazi ovog slučaja. Naprotiv, Ljiljana Stojanović kaže da joj ni policija ni tužilac nisu tražili listing telefonskih razgovora, već su je pitali zašto ona sama nije pozvala broj sa kog joj je prećeno.

Ljiljana Stojanović, glavna urednica regionalne informativne agencije Jug pres, pre četiri i po meseca, 4. aprila, tokom okruglog stola „Dijalog o Kosovu i jugu Srbije“, koji se održavao u Američkom kutku u Gradskoj biblioteci u Vranju, dobila je preteći SMS u kojem se kaže da se tribina događa u „instituciji okupacije“, uz podršku „okupatorske Fondacije za otvoreno društvo“.

U poruci se dodaje:

„Ne može biti demokratskog dijaloga po pitanju nezavisnosti tzv. Kosova, eksponente ovakvih stavova treba surovo progoniti, ne samo verbalno, ako ne institucionalno, onda vaninstitucionalno.“

Ljiljana Stojanović je ovu pretnju, koja je stigla sa njoj nepoznatog broja telefona, prijavila policiji u Leskovcu, u kom živi, a obavestila je i policiju u Vranju.

Za Cenzolovku kaže da su u policiji, pred njom, pozvali dežurnu tužiteljku, koja je rekla da je u poruci sadržan privatni stav i da ta poruka ne predstavlja pretnju.

Tek posle intervencije „kontakt tačke“ u slučajevima ugrožavanja bezbednosti novinara ispred Asocijacije onlajn medija (koja radi na osnovu sporazuma koji su potpisala novinarska udruženja, MUP i tužilaštvo) kod Apelacionog javnog tužilaštva u Nišu, Stojanovićeva je pozvana da u Osnovnom javnom tužilaštvu u Leskovcu da izjavu.

I pored obećanja predstavnika države u Radnoj grupi za bezbednost novinara da će u slučajevima pretnji reagovati hitno – ona je izjavu dala tek dva meseca pošto joj je stigla preteća poruka.

„Policija ni u jednom trenutku nije tražila listing mobilnog telefona, što je način da se preko operatera utvrdi ko je vlasnik telefona… Naprotiv, tražili su nešto drugo: pitali su me zašto ja nisam pozvala broj telefona sa kog je poslata poruka i zašto sama to nisam istražila… Koliko znam, policija bi trebalo da radi upravo suprotno – da savetuje onima kojima se preti da se istragom ne bave pošto to po njih može biti opasno“, kaže Ljiljana Stojanović za Cenzolovku.

Ona se pita da li novinar uopšte može normalno da radi dok toliko dugo čeka da se istraži ko mu je pretio. Kaže da se oseća nesigurno:

„Ja se bavim intenzivno i Kosovom i jugom Srbije i zabrinuta sam za svoju bezbednost kad odem na teren. Koliko vidim, policija reaguje samo kada neko prebije novinara, a ni tada se često to ne istraži do kraja, kao u slučaju napada na novinare i građane na inauguraciji predsednika.“

Izjavu je dala 7. juna i od tada je niko nije obavestio šta je sa istragom o tom slučaju.

Jug pres je, inače, regionalna informativna agencija nevladine organizacije Centar za demokratiju i razvoj juga Srbije, koja pokriva jug Srbije, sa posebnim akcentom na Bujanovac, Preševo i Medveđu, a često obrađje i teme sa Kosova.

WB Regionalna platforma: Vlast mora osigurati sigurno radno okruženje za novinare i medijske radnike

By

BHJA

-

23/08/2018

0

SARAJEVO, 22.08.2018 – Regionalna platforma Zapadnog Balkana za zagovaranje medijskih sloboda i sigurnosti novinara, koja predstavlja više od 8000 članova, oštro osuđuje brutalni napad na ekipu BHRT-a, koji se dogodio u ponedjeljak, 20. augusta u Konjicu.

Ekipa BHRT-a se vraćala sa novinarskog zadatka iz Širokog Brijega kada je grupa od otprilike petnaest maskirnaih osoba nasrnula na vozilo BHRT-a, i napala novinare i medijske radnije u vozilu. Vozač je ozbiljno povrijeđen, pri čemu je učinjena i značajna materijalna šteta.

Način na koji se napad dogodio, govori da je nasilje nad medijima u BiH dobilo novi prijeteći oblik, u kojem maskirane ulične grupe ne prezaju ni od najtežih oblika napada na ljudsko dostojanstvo i na slobodu medija. Sinošnji brutalni atak na kolege sa BHRT-a nije nikakvo iznenađenje, jer su prijetnje novinarima na ulici ili posredstvom društvenih mreža, postale svakodnevna stvar.

Upravni odbor BH novinara smatra da je ovaj napad politički motiviran. „Plašimo se da će napadi učestati i biti brutalniji, što se više budemo približavali zvaničnoj predizbornoj kampanji. Napad maskirane grupe na kolege BHRT –a ujedno je posljedica nedovoljno energičnih mjera organa gonjenja i prvosudnih institucija. Podsjećamo da još nisu sankcionisani napadači na ekipu BHRT-a i druge novinare tokom februarskih protesta u Tuzli.“

Apelujemo na relevantne policijske i pravosudne organe da identifikuju i sankcionišu napadače u što kraćem vremenskom roku. U suprotnom, strahujemo da će ulica, pod patronatom politike, konačno potpuno preuzeti uređivanje medijskih programa, a novinarske slobode postati tek pusta iluzija.

Udruženje BH novinari je registrovao ovo kao četvrti fizički napad na novinare u 2018. godini.

Napad i prijetnja novinarima je direktan napad na slobodu izražavanja i na pravo građana da budu informirani.

Svaki napad na novinare je napad na javni interes, demokratiju i prava svih građana.

Skopje – Beograd – Podgorica – Priština – Sarajevo – Zagreb

Udruženje BH novinari

Sindikat novinara Crne Gore

Hrvatsko novinarsko društvo

Udruženje novinara Kosova

Udruženje novinara Makedonije

Nezavisno udruženje novinara Srbije

Safejournalists.net