Здружението на новинарите на Македонија (ЗНМ) и Самостојниот синдикат на новинари и медиумски работници (ССНМ) денеска пред Собранието на РСМ, одржаа прес-конференција, по повод 2-ри ноември Меѓународниот ден за прекинување на неказнивоста на злосторствата против новинарите.

Пред новинарските екипи се обратија претседателот на ЗНМ, Младен Чадиковски и претседателот на ССНМ, Павле Беловски.

„На овој ден, 2-ри ноември Меѓународниот ден за прекинување на неказнивоста на злосторствата против новинарите, Здружението на новинарите на Македонија бара од политичките партии веднаш да ги усвојат амандманите на кривичниот законик со што ќе се овозможи поголема заштита на новинарите и медиумските работници. Сега, повеќе од кога било е потребно нападот врз новинарите да се третира како напад врз службено лице, време е да се направи поголем исчекор во оваа насока. Речиси година и половина, чекаме пратениците во Собранието да се одважат и соберат за да ги изгласаат измените во кривичниот законик, наместо да се занимаваат со нивните бескрајни политички игри. Ако сме сигурни дека за ова постои општествен консензус во јавноста, несфатливо е пратениците и натаму да го одложуваат донесувањето на овие измени. Бараме тие веднаш да бидат ставени на дневен ред и изгласани, во спротивно ќе сфатиме дека слободата на новинарите снимателите и медиумските работници не е приоритет на ова Собрание“ – истакна Чадиковски.

Претседалот на ССНМ, Павле Беловски потенцираше дека предолго се чека на измените кои се од големо значење за безбедноста на новинарите.

„Пет години од почетокот на иницијативата во кои се изнаслушавме декларативни заложби за слободата на медиумите. Исто така, денес се навршуваат 17 месеци откако Владата, односно Министерството за правда ги испрати овие измени до Собрание за нивно усвојување. Резултат нема. Нападите, без разлика во каква форма се уште ги броиме и пријавуваме, но без резултати на крајот. Неказнивоста продолжува. Затоа уште еднаш, по којзнае кој пат потсетуваме на изборните ветувања дека законските измени кои се однесуваат на нападите врз новинарите треба итно да бидат спроведени. Собраниските игри и интереси нас не не интересираат. Ги повикуваме пратениците итно да направат се што е дел од процедурата и да ги изгласаат измените на кривничниот законик кои барем на хартија ќе ги подобрат условите за прекина на неказнивоста на нападите врз новинарите рече Беловски“.

Новинарските организации ја изразија својата загриженост заради застојот на донесување на законските измени во Собранието, со заедничка цел – позитивни промени во насока на подобрување на условите на работа на новинарите и медиумските работници, а потсетија на последниот извештај на Европската комисија каде се вели дека Македонија постигна одредено ниво во областа на слободата на изразување, а дека генерално, бележи ограничен напредок во однос на препораките на ЕУ. Исто така, потенцирана е потребата  да продолжи процесот на саморегулација кој треба да доведе до унапредување на професионалните стандарди во новинарството.

Денеска беше презентирана студијата  „Ставови и перцепции на новинарите за транспарентноста на правосудството во Северна Македонија“ чиј што автор е Давор Пашоски, а е во издание на ЗНМ.

Анализата констатира дека резултатите упатуваат на заклучок дека најголем дел од новинарите сметаат дека правосудството не придонесува доволно за заштита на слободата на медиумите и безбедноста на новинарите, односно новинарите не се чувствуваат доволно безбедни и не веруваат во ефективно истражување или казнување на нападите  врз нив. Недостатокот на комуникација помеѓу судиите и новинарите како и недостатокот на јасно дефинирани процедури и правила за транспарентност и односи со јавноста, се главните предизвици кои се испречуваат во процесот на градење на партнерство и соработка на новинарите со судските институции.

Една од основните препораки е потребата од воспоставување на полесна и поразбирлива комуникација на судовите со јавноста и односи со медиумите. Беспредметни се сите анализи, студии и стратегии кои што досега се изработени или коишто понатаму ќе се изработат, а чиј што фокус е транспарентноста, отчетноста и јавноста на судството, доколку дадените препораки и заклучоци не бидат предмет на сериозна анализа од страна на надлежните институции и предмет на отворен дијалог помеѓу сите засегнати страни. Процедурите и правилата во областа на транспарентноста и комуникацијата на правосудниот систем со јавноста треба да бидат вградени во актите со кои што законски се регулира судството.

Работниот настан се одржа во Кривичниот суд во Скопје, каде што беа поканети новинари и претставници на правосудните институции.

На самиот почеток авторот ја претстави студијата и ги претстави клучните поенти од истата, нагласувајќи дека фокусот на анализата е комуникацијата помеѓу новинарите и правосудниот систем.

Младен Чадиковски ја нагласи потребата за унапредување на меѓусебната соработка помеѓу новинарите и судскиот систем и изјави:

„Би сакал да истакнам дека ЗНМ постојано работи на зголемување на потенцијалите и стандардите на новинарството. Но, постојано се судираме со препреки на патот кои што ни го отежнуваат процесот на работа, посебно кога се соочуваме со ризикот од клевета. Како податок, ќе го потенцирам фактот дека годинава има 52 случаи на клевета против новинари, во однос на минатата година кога бројката беше 20. Не велиме дека судиите се исклучително виновни за ова, но сметаме дека доколку станува збор некои за случаи против новинари кои постојат исклучиво да се изврши притисок врз нив, да бидат отфрлени. Анализата до некаде го укажува тоа, но колегите кои ја следат работата на судиите велат дека има големо подобрување во делот на работата на правосудните органи кога станува збор за комуникација со новинари. Гледаме почесто брифинзи објави на социјални медиуми информации што се праќаат до медиумите, но сепак верувам дека постои уште простор за соработка, ова е само почеток .“

Иван Џолев, в.д. претседател на Кривичен суд во Скопје и претседател на Судско медиумски совет во своето обраќање рече: „Навистина ми е задоволство што сме овде сите ние, на едно место да разговараме за промените што сакаме да ги донесеме заедно. естопати како судии реагираме дека информациите не се јавен одраз на она што се случува во судницата, какви се одлуките, туку има присутен сензационализам. Секако, не во сите пренесени информации . Би сакал да ја истакнам желбата на нас судиите да ја подобриме релацијата со новинарите, да има добра комуникација, да има точни информации. Целта ни е во јавноста да биде точно информирана. Секако дека за ова ни е потребна помош од новинарите и нивната перцепција за нас. Би сакала да нагласам дека сите ние се залагаме за транспарентност, но има дел од судските процеси, поточно одредени детали кои законски не смеат да бидат објавени. Верувам дека денеска новинарите ќе имаат што да кажат да предложат, а судиите се расположени да слушнат предлози за олеснување на работата на двете страни.“

Со ова обраќање заврши и официјалниот дел, а работниот состанок продолжи со заедничка дискусија од страна на присутните судии, обвинители и новинари на која беа споделени примери и предлози како да се надминат препреките со една цел – непречен проток на информации за јавноста.

Говорници беа Младен Чадиковски, претседател на ЗНМ, Иван Џолев, в.д. претседател на Кривичен суд во Скопје и претседател на Судско медиумски совет, Дејан Ристовски, портпаролот на Основниот кривичен суд Скопје кој беше и модератор на настанот, Давор Пашоски, автор на студијата и Верче Тодоровска – Костовска од Здружението на новинарите на Македонија.

Студијата на македонски јазик можете да ја погледнете на следниот линк

Овој настан е дел од регионалниот проект „Зајакнување на слободата на медиумите во Босна и Херцеговина, Северна Македонија и Србија“ финансиран од Кралството Холандија и имплементиран од холандскиот Хелсиншки комитет и Фри прес анлимитед (Free Press Unlimited) во партнерство со Здружението на новинарите на Македонија. Ставовите, мислењата, наодите и заклучоците или препораките изразени во ова истражување се во целост на авторот(ите). Тие нужно не ги претставуваат ставовите на Кралството Холандија, ниту на организациите што го спроведуваат проектот или на нивниот локален партнер.

Изминатиот викенд во Охрид се одржа едукативна средба помеѓу спортските новинари од повеќе спортски медиуми во земјава. Иницијатор за оваа средба беше Секцијата на спортски новинари при ЗНМ, која во рамките на своите активности за оваа година планира уште неколку средби помеѓу претставници од спортките федерации во државата.

Основната цел за ваквите средби помеѓу новинарите е преку детектирање на проблемите во спортското новинарство, со активно учество преку понудување на аргументирани решенија да се обидат да ги направат позитивните промени во еснафот. На средбата во Охрид, поздравни обраќања пред пристутните имаа претседателот на ЗНМ Младен Чадиковски и координаторот на секцијата на спортски новинари при ЗНМ, Перо Момировски.

Во своето обраќање претседателот Чадиковски ги поздрави колегите спортски новинари и потенцираше дека ,,проблемите и предизвиците со кои се соочуваат новинарите во Македонија се слични, без разлика дали станува збор за спортски новинари или за новинари што покриваат други теми. Работата на оваа секција придонесува да се дектираат и да се бараат начини за надминување на професионалните предизвици со кои се соочуваат луѓето од овој сектор, кои важат за силни професионалци. Потребно е да продолжи солидарниот пристап и заедништвото во работата на новинарите како предуслов за раст на оваа Секција во домашни и меѓународни рамки“

Координаторот на секцијата на спортски новинари Перо Момировски го сподели своето задоволство од одзивот за оваа средба од која членовите на секцијата може да има само бенефит. ,,Ова е местото каде ние спортските новинари во државата можеме да ги споделиме нашите проблеми, аргументи и размислувања како да се унапреди заедничката соработка, но и да понудиме решенија како да се надминат лошите услови во фелата” – рече Момировски.

Во работниот дел на работилницата свои излагања имаа Милорад Стојмановски кој говореше за предизвиците и новите трендови во спортското новинарство. Тамара Грнчароска од ССНМ своето излагање го фокусираше на заедничко делување за заштита на работничките права на спортските новинари, додека пак во последниот дел од сесиите Владко Арсов се претстави преку интерактивна симулација и детектирање на предизвиците во спортското новинарство. Една од поважните теми за која се разговараше на работилницата беше и безбедноста во новинарството која се уште е предизвик во секоја област од новинарството.

Активностите на Секцијата на спортските новинари при ЗНМ не застануваат тука, следат средби со останатите колегите низ земјата за да се слушнат на едно место и нивните предизвици и предлози за подобрување на соработката и унапредување на условите за работа.

Во рамките на настанот беа поканети и претставници од Самостојниот синдикат на новинари и медиумски работници (ССНМ) каде имаа презентација за работничките права.

Настанот е организиран во рамките на регионалниот проект Синдикатите за фер закрепнување” (Trade Unions for a Fair Recovery, 01.01.2022-30.04.2023), финансиран од страна на Европската унија преку Европската конфедерација на синдикати и Европската федерација на новинари, со Договор за грант број VS/2021/0214

На иницијатива на Секцијата на сниматели и фотографи при Здружението на новинарите на Македонија(ЗНМ), се реализираше изложба на фотографии од сниматели и фотографи кои опфаќаат период од три декади.

Пред педесетина присутни сниматели на настанот свои поздравни обраќања имаа претседателот на Здружението на новинарите на Македонија, Младен Чадиковски кој кажа дека новинарската работа и работата на медиумските работници е јавна професија каде што ефектите од истата како краен продукт ги гледа публиката. Но, честопати тоа што се случува зад сцената има навистина големо значење, целиот процес на создавање, пријателствата кои се создаваат и остануваат да траат. ,, Денеска сме овде да оддадеме почит на нашите колеги без кои медиумската работа не би била возможна. Триесет години е навистина долг период во кој се случиле многу настани, дел од нив сме заборавиле, на некои се сеќаваме, но затоа пак преку објективот на професионалците ништо не останува заборавено. Ние, новинарите и медиумските работници професионално постоиме за нашата публика, која секогаш има право да ја знае вистината, кажана, фотографирана или пак снимена. На изложбата ќе видите дел од таа комуникација и соработка, моменти овековечени благодарение на моќта на фотографијата.” рече Чадиковски.

Експонатите беа со  потпис на професионални сниматели и фотографи кои покрај тоа што имаат голема историска вредност, во исто време ги прикажува и потсетува на настаните од минатото што оставиле голема трага.

Пред гостите се обрати и  координаторот на Секцијата на сниматели при ЗНМ, Трајче Илиевски, искажувајќи ја својата благодарност за поддршката од ЗНМ како и од своите колеги кои несебично се вложија во пронаоѓање на овие историски вредни фотографии.. Меѓу другото Илиевски рече:  ,,Ние снимателите како еснаф самите претставуваме архива, со ваквиот солидарен пристап преку активностите со секцијата на сниматели при ЗНМ можеме достојно да укажеме почит и да се потсетиме на нашите колеги од кои сме учеле и кои сме ги наследиле во контекст на почитувањето на веќе воспоставените стандарди во работата.”

Гостинка на настанот беше и Високата претставничка на ОБСЕ за слобода на медиумите г-ѓа Тереза Рибеиро која го сподели своето задоволство што во земјава постои голема солидарност помеѓу снимателската фела, истовремено потенцирајќи ја и важноста од ваквите настани каде се посветува внимание и почит на колеги кои што имаат воспоставено високи професионални стандарди во професијата.

Изложбата е дел од  годишниот план на ЗНМ за активностите во рамките на секцијата на сниматели.

На овој ЛИНК можете да ги погледнете фотографиите од изложбата и од самиот настан.