BANJA LUKA, 16.05.2019.- The BH Journalists Association, the Banja Luka Human Rights Center and the “Friedrich Ebert” Foundation, organized a conference and panel discussion on the theme “Journalists and citizens at the stroke of the law and lawlessness” ( attack on journalists, intimidation, censorship, protest, legal protection, and legislation).

The main topics of the conference are the influence of laws on media freedom and human rights, off-shore media offenses and the suffocation of journalism and civic protests by censorship and pressures.

Đorđe Vuković from the Faculty of Political Science Banja Luka pointed out that journalists have to protect the profession. “Expect that politicians, lawyers, and audiences will return honor and strength to the journalism and the place in the society, and in the same time tolerate the abuse of an important call, it is necessary that faithfulness and loyalty in the code of ethics expose those who abuse the profession of earning personal, particular ideological, national, private or any long-term interests, “Vukovic said.

Marko Divkovic, president of the BH Journalists Association, said that this association made a concrete proposal to refer to legislative bodies at all levels of government, whose essence is that attacks on journalists threats as attacks on officials.

I think that this will reduce the number of attacks. The essence is to give a suggestion to the legislative bodies, and will they do it – I’m not very optimistic because a good deal of attacks and threats sent to journalists in recent years is actually initiated from the same political mile we are submitting proposals to bring this into law “, Divkovic said.

Vladimir Kovačević, a journalist of BN TV, said that journalists must insist on detecting the instigator of the attacks.

“If we do not deal with this, it is obvious that those who should, especially institutions, will not address these cases,” concluded Kovačević.

BEOGRAD, 15.05.2019. – U Srbiji je, prema podacima Nezavisnog udruženja novinara Srbije (NUNS), na kraju prošle godine bilo više od 1.000 nerešenih sudskih predmeta u procesima koji se vode protiv novinara i medijskih kuća.

Ovaj podatak pokazuje da slučaj vlasnice Televizije Kanal 9 iz Novog Sada Maje Pavlović, koja je 23 dana štrajkovala glađu tražeći od vlasti rešavanje položaja lokalnih emitera i okončanje sudskih procesa čije odugovlačenje, kako tvrdi, ugrožava opstanak mnogih medija u Srbiji, nije usamljen.

Sa sličnim problemom suočio se i kragujevački novinar Miroslav Jovanović, piše Radio Slobodna Evropa.

Proces koji je po tužbi „Svetlosti“, novinske kuće u kojoj je kao novinar i urednik proveo skoro ceo radni vek, trajao je devet i po godina, od jula 2009. do decembra 2018. godine. Na kraju je osuđen da svom bivšem preduzeću, koje je posle neuspele privatizacije otišlo u stečaj, a nedeljnik Svetlost ugašen, zajedno sa kamatama i sudskim troškovima, isplati gotovo milion i po dinara (oko 12.000 evra).

Jovanović za Radio Slobodna Evropa (RSE) kaže da mu je zbog suđenja u drugom stepenu, koje po njegovoj oceni „nije bilo u razumnom roku“, naneta dodatna finansijska šteta.

„Pored pritiska koji postoji zbog neizvesnosti oko ishoda konačne presude, poseban problem predstavlja kamata nastala od donošenja prvostepene presude do izricanja konačne presude Apelacionog suda. To je trajalo još četiri i po godine, a za sve to vreme išla je kamata na osnovni dug koji je određen u prvostepenoj presudi. Tako je kamata narasla do polovine vrednosti osnovnog duga, a taj trošak moram ja da platim, iako za to uopšte nisam kriv“, kaže Jovanović.

Dubravka Damjanović, predsednica Apelacionog suda u Kragujevcu, kaže za RSE da je na dužinu procesa u slučaju Miroslava Jovanovića prevashodno uticao stečaj u novinskoj kući u kojoj je radio, ali je i sud zbog sopstvenih problema doprineo kašnjenju.

„Nažalost, sudija koja je postupala po tom predmetu otišla je u penziju pre nego što je završila proces, pa je predmet odrađen tek kada je ušao u vidokrug sudije koji ga je nasledio, kaže Damjanović i dodaje da je sud postupao po regresnoj tužbi „Svetlosti“ koja je tražila od solidarnog dužnika da isplati svoj deo duga.

„Jovanović, kao odgovorno lice i list Svetlost su ranije osuđeni da solidarno isplate odštetu licima koja su ih tužila. Svetlost je isplatila celokupan iznos, a potom tužila Jovanovića da nadoknadi svoj deo“, kaže Damjanović.

U NUNS-u smatraju da nije u redu da štete nastale zbog propusta i neažurnosti sudova plaćaju novinari i mediji.

Govoreći o neažurnosti različitih sudskih instanci, čije je (ne)postupanje dovelo TV Kanal 9 do ruba propasti, predstavnik tog udruženja Dragan Janjić ističe da bi i taj predmet verovatno i danas sakupljao prašinu na sudskim policama, da vlasnica nije stupila u štrajk glađu.

„Što se tiče koleginice Maje Pavlović, očigledno je jako veliko kašnjenje sudova, a njen slučaj postao je poznat javnosti zahvaljujući njenoj upornosti i hrabrosti da se odluči na štrajk glađu. Sama činjenica da neko mora štrajkom glađu da pokuša da ubrza proces, pokazuje da stanje u toj oblasti nije dobro“, kaže Janjić.

Zbog odugovlačenja sudskih postupaka u kojima su akteri novinari i sudske opstrukcije njihovih pokušaja da se izbore za pravdu u proteklih desetak godina štrajkom glađu put do pravde tražili su zaposleni u više lokalnih medija, a najpoznatiji slučaj je štrajk glađu Vukašina Obradovića, nekadašnjeg predsednika NUNS-a i vlasnika Vranjskih novina, koje su ugašene 2017. godine.

U Udruženju novinara Srbije (UNS) ukazuju i na potpuno drugačije postupanje sudova sa predmetima koji su važni izvršnim vlastima.

„Događaju se, u najmanju ruku, veoma čudne stvari“, kaže Vladimir Radomirović, predsednik tog medijskog udruženja i glavni i odgovorni urednik portala Pištaljka.

„Trenutno je u toku postupak po tužbi ministra unutrašnjih poslova Nebojše Stefanovića protiv NIN-a u kome je Apelacioni sud u Beogradu vratio na ponovno suđenje presudu koja je trebalo da bude nesporna – da NIN nije naneo štetu ministru o kome je pisao. To je bio presedan, ali se ja nadam da će Viši sud ponovo doneti istu odluku. Zaista se čini da postoji jedan pritisak izvršne vlasti na pravosuđe, koji nije dovoljno vidljiv i mislim da bi slobodni mediji pomogli da se taj pritisak razotkrije“, kaže Radomirović.

I Dragan Janjić smatra da je različit odnos sudova i sudija prema predmetima u kojima su akteri novinari i političari, posledica pritisaka na pravosuđe, sa veoma prepoznatljivim ishodima.

„Mi smo kreirali društvo u kome sudovi užasno kasne sa odlukama, u kome sudovi podležu vrlo visokom političkom pritisku, u kome sudovi u pojedinim procesima rade veoma brzo, a u drugim veoma sporo i lako se može unapred pogoditi kako će se prema kom predmetu odnositi!“, ocenjuje Janjić.

Sudija Dubravka Damnjanović je mišljenja da sudovi, uprkos različitim pritiscima kojima su izloženi, sude nezavisno, pravično i u okviru zakona, kao i da sudije imaju načina da se odbrane od pritisaka.

„Pritisak je konstanta. Čak i u najrazvijenijim demokratijama, gde je pravosuđe potpuno samostalna grana vlasti, postoje situacije koje se realno mogu svrstati u pritiske. Da li su to medijski nastupi i tumačenja koja ne idu u korist sudova ili druge vrste prozivki je manje važno. Pritisci su nešto sa čime pravosuđe kao grana vlasti živi, ali je poenta da mi budemo otporni na pritiske i sudimo po slovu zakona, bez obzira da li su u pitanju novinari, političari, ministri ili urednici“, naglašava Damjanović.

TUZLA, 14.05.2019. – Steering Committee of BH Journalists Association and the Free Media Help Line strongly condemn the physical attack on the cameraman of Radio Television of the Tuzla Canton Ademir Mešanović on the surface mine “Šikulje” in Lukavac, which is part of the Kreka Mine. Workers of the “Cobra” security firm turned to Mesanovic camera this morning, and on that occasion, they damaged the camera and thrown it into the mud.

According to information available to BHJA, the attack was carried out according to the order of the management of Rudnik Kreka, whose “crisis headquarters” had previously made a decision to “protect the image” of the company in a way to prevent journalists from recording the eviction of families whose houses and estates are nearby surface mine “Šikulje”. In addition to attacking the RTV Tuzla Canton team and preventing cameramen from doing their job, other media teams have been prevented from recording.

The violent and primitive behavior of the employees of the security firm Cobra and the decision of the Mine Kreka Management with the director Osman Blekovic that they did not allow the media to capture are an unacceptable attack on the freedom of expression and the safety of the work of media professionals and they are a particularly brutal attempt to prevent the media from reporting an event of public importance, what is the eviction and fate of families living near the mine.

BHJA and the Free Media Help Line demand the public reaction of the Mine Kreka management about this attack and urgent permission for all journalists’ teams to follow the eviction procedure and report on this to publicity. The attack has already been reported to the competent police station for the investigation and legal sanctioning of Cobra employees, who physically attacked Ademir Mesanovic and damaged the property of RTV Tuzla Canton.

Steering Committee of BH Journalists Association

BEOGRAD, 13.05.2019. – Na Svetski dan slobode medija, na adresu izgorele kuće u Vrčinu novinara portala „Žig info“ Milana Jovanovića, stigla je tužba od bivšeg predsednika Opštine Grocka, optuženog da je naručio njeno paljenje Dragoljuba Simonovića.

Simonović je, osim Jovanovića, tužio i urednika „Žig infa“ Željka Matorčevića i Srećka Vasića, bivšeg komunalnog inspektora Grocke i sagovornika u tekstovima koji su objavljeni na ovom sajtu. On traži da sud usvoji tužbeni zahtev zbog tvrdnji u podnesku Pravobranilaštvu Grocke koji su podneli Matorčević, Jovanović i Vasić.

U tužbi stoji da su se Matorčević, Jovanović i Vasić, zajedničkim podneskom 3. septembra prošle godine obratili Opštinskom pravobranilaštvu Grocke iznoseći „vrlo uvredljive kvalifikacije“ na račun Simonovića „povređujući mu čak i najdublja osećanja prema ocu“, zbog čega Simonović traži 300 hiljada dinara.

Kako piše u tužbi Dragoljuba Simonovića u koju je UNS imao uvid, Željko Matorčević je u više navrata objavljivanjem tekstova na raznim internet stranicama izuzetno uvredljive sadržine uzrokovao štetu Simonoviću.

„Etiketiranje bilo kog lica da ima ‘bahato, nehumano i nadasve nemoralno i kriminogeno ponašanje’, da je ‘oholi, sujetni i samovoljni vlastodržac’, da je njegovo shvatanje politike ‘otimačina i kriminalne radnje’ …tom licu nanosi psihički bol, povređuje ugled i čast ličnosti i uzrokuje strah“, navodi se u tužbi Simonovića.

Zbog činjenica da je podnesak Matorčevića, Jovanovića i Vasića poslat u vreme kada je Dragoljub Simonović bio predsednik Opštine Grocka, u tužbi se navodi da to „posebno doprinosi intezitetu psihičkog bola“, jer su on, njegovi preci i potomci gradili dobre međusobne odnose i poštovanje među sugrađanima.

„O ovome najviše svedoči činjenica da je na poslednjim lokalnim izborima ubedljivu pobedu odnela lista čiji je podnosilac bio Dragoljub Simonović, a kao što vam je poznato kod sprovođenja lokalnih izbora je upravo lični kvalitet i sposobnost lica sa liste presudna za izbornu pobedu“, navodi se u tužbi.

U tužbi se ističe „nije potrebno posebno ni obrazlagati koliku stigmu i duševni bol nanosi Simonoviću tvrdnja da mu je otac incestoidan“.

Novinar „Žig infa“ Milan Jovanović rekao je UNS-u da navodi iz tužbe, da su u podnesku naveli da mu je otac incestoidan, nisu tačni.

„Pod plaštom stranačke pripadnosti, krijući se u senci Vučića, nanosiće nenadoknadivu štetu i Gročanima i Republici i stranci i samom predsedniku, oholi, sujetni i samovoljni vlastodržac, predsednik Opštine Dragoljub Simonović svakodnevno, već punih šest godina, istrajava u nezakonitim i kriminalnim radnjama zarad ličnog bogaćenja i koristi“, navodi se u podnesku.

U njemu stoji da je ukupno imanje koje je Simonović posedovao dok je bio „kontrolor kola u JP Železnice Srbije sa srednjom školom za mašinskog konstruktora, kuća od 50m² i nešto okućnice“, a da nakon ulaska u politiku on počinje „vrtoglavo da se bogati“.

„Za samo šest godina vladanja Simonovićevo bogatstvo dobija ekstremne razmere. Proširio je kuću na oko 1000 kvadrata; sagradio kćerki novu kuću sa dve garaže; u Maloj Ivanči sagradio tašti kuću sa tri garaže, postavio skupocenu ogradu od kovanog gvožđa, dvorište popločao kamenom; sagradio vilu na Srebrnom jezeru od oko 500 kvadrata; izgradio sopstvenu marinu za jahtu; došao u posed parcele PKB Voćarske plantaže koju izdaje u zakup EKO Grocka; došao u posed stana (vodi se na kćerku) u ulici Knjeginje Zorke br. 11…“, navodi se podnesku.

U podnesku Pravobranilaštvu Grocke podnosioci su postavili 30 pitanja, između ostalog i zašto nema odgovora na: krivične prijave zbog zloupotrebi ovlašćenja i pronevera, sukob interesa, zaposlenje u javnim preduzećima porodice Dragoljuba Simonovića…

Na kraju podneska, čiji su potpisnici i 50 Gročana, ističe se da „mnogi građani ne smeju da potpišu peticiju, navodeći da se plaše odmazde, jer je takvih primera već bilo“.

SARAJEVO, 11.05.2019.- Upravni odbor Udruženja BH novinari danas je predstavio amandmane na krivične zakone BiH, Federacije BiH, Republike Srpske i Brčko distrikta BiH, kojim traže efikasniju pravosudnu zaštitu novinara i drugih medijskih profesionalaca, izloženih različitim vrstama napada, prijetnji, pritisaka i drugih oblika ugrožavanja sigurnosti.

BH novinari u cjelini, uključujući i inicijativu Kluba novinara Banja Luka, od 2015. godine zagovaraju mnogo profesionalniji i posvećeniji rad pravosudnih institucija i policije u otkrivanju počinilaca krivičnih djela prema novinarima i zaštiti njihove sigurnosti u skladu sa standardima EU, Vijeća Evrope i OSCE-a.

Na žalost, još nema konkretnih pomaka niti unapređenja u oblasti zaštite i sigurnosti novinara, kao ni poboljšanja legislative koja se odnosi na krivična djela, rečeno je danas na pres-konferenciji Udruženja BH novinari.
U saradnji s pravnim ekspertima Udruženje BH novinari je pripremilo set amandmana za izmjenu krivičnog zakonodavstva na svim nivoima vlasti u BiH.

O sadržaju amandama i aktivnosti BH novinara u toj oblasti govorili su predsjednik Udruženja BHN Marko Divković i članovi Upravnog odbora Siniša Vukelić i Faruk Kajtaz.

Divković je kazao da je Upravni odbor danas iskristalizirao nekoliko prijeloga koje će proslijediti zakonodavnim tijelima na sva četiri nivoa – BiH, oba entiteta i Brčko distrikta BiH.

“Prijedlozi idu ka tome da se u zakonodavstva uvede posebna zaštita novinara kada obavljaju svoju profesiju i način kako da se to tretira. U svim prijedlozima amandmana koji će ići parlamentarcima na svim novima vlasti stoji da se prijetnje i napadi na novinare gone po službenoj dužnosti, a ne da se čeka nečiji prijedlog i nečija prijava”, kazao je Divković.

Član UO BHN i predsjednik Kluba novinara Banja Luka Siniša Vukelić rekao je da “novinari ne traže da budu službene osobe već traže da se napad na njih tretira kao napad na službenu osobu”.

“U slučaju bilo kojeg fizičkog nasilja, pritisaka, ucjene, prijetnje oružjem ili kojim drugim sredstvima da se to tretira po službenoj dužnosti, da to nadležni organi gone, istražuju i na kraju procesuiraju kao napad na službenu osobu. Time bi novinari dobili bolju zaštitu, takvi slučajevi bi se brže procesuirali i zaprijećene su mnogo veće kazne nego što je dosad bio slučaj. Novinari ovim ne dobivaju privilegovan položaj, već samo traže bolju zaštitu i ono što im je ustavom zagarantovano, a to je sloboda javne riječi i novinarskih prava u ovoj zemlji”, kazao je Vukelić.

Naglašava da je veliki broj novinara napadnut, te da još nije završen slučaj napada na Vladimira Kovačevića, “nije otkriven drugi napadač, ne znaju se motiv ni nalogodavac tog strašnog zločina pokušaja ubistva”.

“Imamo brojne druge slučajeve u kojim su novinari izloženi strahovitim pritiscima, rade u nehumanim uslovima za male plate i ostale stvari koji ovu profesiju dodatno otežavaju. Pozivamo i predsjedavajućeg Predsjedništva BiH Milorada Dodika da ispuni svoje javno obećanje da će to pokrenuti i u RS i na nivou BiH”, kazao je Vukelić.

Član UO BHN i predsjednik Kluba novinara Mostara Faruk Kajtaz, rekao je da je Udruženje BHN ovu inicijativu pokrenulo na nivou cijele BiH, jer je to jedino udruženje koje djeluje na nivou cijele BiH.

“Ovo su vrlo važni prijedlozi izmjena zakona. Međutim čini mi se da prava bitka tek predstoji. Definirali smo neke prijedloge, koji su na fonu zaštite novinara, njihovih prava, a sve u cilju što boljeg i profesionalnijeg obavljanja njihovog posla. Sada treba uslijediti jedno lobiranje među političarima, zastupnicima, na različitim nivoim zakonodavne vlasti kako bi ovi zakonski prijedlozi prošli i bili usvojeni. Nadam se da će političari u ovoj zemlji smoći snage da naprave takav korak i da novinarima izađu u susret, a sami tim i javnosti “, kazao je Kajtaz.

Amandmani će iduće sedmice službeno biti upućeni svim vladama – Brčko distrikta BiH, oba entiteta i Vijeću ministara BiH.

Iako u BiH trenutno djeluje pet udruženja novinara u Udruženju BHN očekuju od svih kolega, bez obzira da li su članovi bilo kojeg udruženja ili ne, da podrže amandmane, za dobrobit svih novinara u BiH.

U posljednjih nekoliko godina BH novinari su, u okviru aktivnosti Linije za pomoć novinarima, registrirali 121 krivično djelo prema novinarima i drugim medijskim profesionalcima. Samo 27 posto tih djela je adekvatno istraženo, procesuirano kod tužiteljstava i sudova u BiH na efikasan način, i u konačnici riješeno u korist medijskih profesionalaca.

TALIN, 11.05.2019. – The President of the Trade Union of Media of Montenegro (SMCG), Marijana Camovic, was re-elected as member of the Steering Committee of the European Federation of Journalists (EFJ), at the Assembly of that media organization held on May 9-10 in Tallinn, Estonia.

This is the second term in the Steering Committee for Camovic in the largest journalist association in Europe, and among more than 20 candidates, she was the second by number of votes.

The European Federation of Journalists gathers 71 journalists associations from 43 European countries, representing a total of 320,000 journalists. Camovic will have a duty in the Steering Committee to continue to strengthen the influence of journalists’ organizations from the Western Balkan countries, and her mandate will be three years.

At the Assembly, it was decided that in the coming period EFJ would be led by its current president, Mogens Blicer Bjeregard.