PODGORICA, 12.07.2020. –  International media organisations are deeply concerned by the decision of the representatives of Azerbaijan and Tajikistan to block the renewal of the mandate of Harlem Désir, OSCE Representative on Freedom of the Media (RFOM).

“We respect the need for a consensus vote of all member states of the OSCE on the mandate renewal as an important commitment of all OSCE participating States to abide by their commitments to freedom of expression and free media. We understand the move by Azerbaijan and Tajikistan is an attempt to weaken the essential watchdog function of the mandate”, public statement says.

There organisations have worked closely with current and past RFOMs  over the years and supported them in promoting media freedom in the OSCE region. As they say, they are looking forward to further collaboration with the mandate which was due to be renewed on 19 July.

“The RFOM is a critical institution in safeguarding and promoting media freedom across the OSCE region. In particular, we value assistance that the RFOM provided to the OSCE participating States on relevant issues related to the promotion and protection of the media and freedom of expression and in shaping their policies and legislation in line with international standards and OSCE commitments. We also highlight crucial support that the mandate has been providing to journalists and media organisations and to our own organisations’ mission in defending and promoting press freedom within the OSCE region and beyond”, public statement says.

As the COVID-19 pandemic showed, ensuring media freedom is more important now than ever. They believe that the renewal of his mandate is an important opportunity for OSCE participating States to confirm their commitment to media freedom at a time when it is threatened and pledge further support towards this important mandate.

“Therefore, we urge the Governments of Azerbaijan and Tajikistan and all OSCE participating States to uphold their international commitments and to support the renewal of the mandate of Mr Désir before it expires on 19 July”.

Signed by: ARTICLE 19: Global Campaign for Free Expression, Belarusian Association of Journalists, Center for Independent Journalism – Romania, Committee to Protect Journalists, European Centre for Press and Media Freedom (ECPMF), European Federation of Journalists, Free Press Unlimited, Freedom House, Global Forum for Media Development (GFMD), Globe International Center, Hungarian Civil Liberties Union, Index on Censorship, Initiative for Freedom of Expression – Turkey, International Federation of Journalists, International Media Support (IMS), International Press Institute (IPI), Metamorphosis Foundation, Norwegian PEN, Osservatorio Balcani e Caucaso Transeuropa (OBCT), Ossigeno, P24 Platform for Independent Journalism, PEN America, PEN International, Palestinian Center for Development and Media Freedoms (MADA), Reporters Without Borders (RSF), Rory Peck Trust, South East Europe Media Organization, South East European Network for Professionalization of Media (SEENPM), World Association of Newspapers and News Publishers.

Miškov je udaren u glavu ciglom koja je doletela iz grupe demonstranata okupljenih u  blizini ulaza u zgradu Skupštine. Rana mu je ušivena u Urgentnom centru, gde je pregledan i na skeneru.

Lekari su mu preporučili da se odmara nekoliko dana. U toku večeri o incidentu je dao izjavu policiju.

Svetlana Dojčinović je pogođena u ruku kamenom koji je takođe doleteo iz grupe demonstranata okupljenih u bilizini ulaza u Skupštinu. Njoj je ruka ušivena u Urgentnom centru i sada se oseća dobro.

Fotoreporter Bete zadržan u Urgentnom centru

Fotoreporter Bete Miloš Miškov, koji je pogođen ciglom u glavu ispred Skupštine Sabije, večeras je posle drugog pregleda zadržan u Urgentnom centru.

Miškov i fotoreporterka Svetlana Dojčinović su povređeni ciglom i kamenicom koji su bačeni iz grupe demonstranata ispred zgrade Skupštne Srbije.

Svetlana Dojčinović je pogođena u ruku kamenom. Njoj je ruka ušivena u Urgentnom centru i sada se oseća dobro.

PODGORICA, 10.07.2020. – Specijalni izvjestioci Ujedinjenih nacija o pravu na fizičko i mentalno zdravlje, pravu na privatnost i pravu na slobodu mišljenja i izražavanja poslali su 8. maja pismo Vladi Crne Gore i izrazili zabrinutost zbog javnog objavljivanja na internet stranici Vlade spiska imena, prezimena i adresa osoba kojima su izdata rješenja o obaveznoj samoizolaciji od 14 dana zbog koronavirusa, saopštili su iz Akcije za ljudska prava (HRA)

Kako su kazali, iako je zatraženo dodatno izjašnjenje Vlade o određenim spornim pitanjima – ona nije odgovorila u predviđenom roku od 60 dana.

“Pitanja izvjestilaca upućena Vladi odnose se na: pojašnjenje pravnog osnova u domaćem pravu za objavljivanje ličnih podataka osoba u samoizolaciji, neophodnost i proporcionalnost preduzetih mjera, mjere koje su preduzete da se spriječi širenje objavljenih podataka od strane privatnih aktera, mjere koje su preduzete da se spriječi stigmatizacija osoba čiji podaci su objavljeni i prijetnje koje bi te osobe mogle da prime, mjere koje su preduzete da se razmotri mišljenja osoba oboljelih od koronavirusa o objavljivanju spornih ličnih podataka, kao i mjere koje su preduzete da se obezbijede efikasni pravni ljekovi osobama čija je privatnost povrijeđena”, saopštili su iz HRA.

Kako piše u saopštenju, specijalni izvjestioci su u pismu Vladi izrazili zabrinutost da postupak Vlade predstavlja kršenje prava na privatnost i prava na zdravlje, suprotan međunarodnim obavezama Crne Gore koje proističu iz Međunarodnog pakta o građanskim i političkim pravima, Međunarodnog pakta o ekonomskim, socijalnim i kulturnim pravima i Evropske konvencije o ljudskim pravima.

Takođe je izražena zabrinutost da je povrijeđen i koncept “informisane saglasnosti” pacijenta, koji podrazumijeva da pacijent mora da bude informisan i uključen u proces donošenja odluka o svojoj zdravstvenoj zaštiti.

“Specijalni izvjestioci su ukazali da im se čini da Zakon o zaštiti podataka o ličnosti ne pruža odgovarajuće opravdanje da se odstupi od zahtjeva iz istog zakona, koji propisuje da se obrada ličnih podataka može vršiti po prethodno dobijenoj saglasnosti osoba čiji se lični podaci obrađuju. Takođe, izrazili su i zabrinutost da Vlada nije pružila odgovarajuće opravdanje da je sporna mjera bila pogodna za postizanje utvrđene svrhe zaštite života i zdravlja i da manje restriktivne mjere, kojima bi se zaštitili životi i zdravlje građana, nisu bile dostupne. Na kraju, izražena je zabrinutost zbog stigmatizacije kojoj su na ovaj način izloženi ljudi i djeca čiji su identitet i adresa objavljeni, a koja je mogla da dovede do prijetnji njihovoj bezbjednosti”, piše u saopštenju HRA.

Novinara Nova.rs Vojislava Milovančevića napala je grupa huligana i razbila mu je glavu dok je izveštavao sa protesta ispred Skupštine.

Prethodna dva dana bile su fizički i verbalno napadnute naše reporterke sa lica mesta, dok je sada na meti bio kolega koji je radio svoj posao.

“Pratio sam i snimao šta se dešava na inače mirnom protestu. Video sam neko komešanje u parku kod Skupštine, tada mi je prišla grupa momaka sa kapuljačama. Jedan od njih se, kada je video da snimam, zaleteo ka meni i pitao ‘šta snimaš’. Rekao sam mu da sam novinar i onda me je udario, mislim bokserom. Zamahnuo je dva puta i treću put me je pogodio u potiljak i raskrvario mi je glavu”, rekao je Milovančević.

Njemu je ukazana pomoć i u Urgentnom centru, a posebno je želeo da se zahvali svim ljudima koji su mu na licu mesta pritrčali u pomoć.

“Njega su odvukli, a meni je prišlo dvoje, troje ljudi da pomogne. Bile su tu i naše kolege, sačekali smo zajedno Hitnu pomoć. Moram da kažem da se brzo skupilo dosta ljudi koji su želeli da mi pomognu, čak su i sa prozora zgrade bacili alkohol ako nam zatreba da se sanira rana. Ne znam da li bih sad mogao da prepoznam te momke, nekoliko njih je bilo i jedan niži od njih me je udario”, ispričao je Milovančević šta se dogodilo.

Nezavisno udruženje novinara Srbije (NUNS) najoštrije osudjuje brutalne napade policije i demonstranata na novinare koji su u toku večeri izveštavali sa protesta u Beogradu, Novom Sadu i Nišu.

Prema informacijama kojima raspolažemo, najteže je povređen izveštač Bete Žikica Stevanović koji je zadobio povrede glave zbog čega je zadržan u hitnoj pomoći do jutra.  Lakše su povređeni i kamermani te agencije Luka Pređa i Relja Pekić. U toku večeri fizički su napadnute  i novinarke portala Nova S Milica Božinović koja je od policajca zadobila udarce pendrekom pri čemu joj je iz ruke izbijen telefon kojim je snimala proteste, kao i Nataša Latković kojoj su pripadnici policije bacili na zemlju novinarsku legitimaciju koju im je novinarka prethodno pružila.  Novinari RTS-a Milan Srdić i Lazar Vukadinović su u Novom Sadu fizički napadnuti od strane demonstranata. Tom prilikom je snimatelju Vukadinoviću povređena ruka a kamera polomljena, dok je Srdić doživeo verbalne uvrede. U Nišu je novinarska ekipa RTS-a doživela fizičke nasrtaje i verbalne uvrede, a kamera im polivena vodom od strane demonstranata. Svojim kolegama sa RTS-a u pomoć su pritekli novinari Južnih vesti i sprečili dalju eskalaciju.

Naročito zabrinjava činjenica da je policija primenila ozbiljnu fizičku silu prema novinarima uprkos tome što su se oni prethodno legitimisali. Imajući u vidu da su sinoćni napadi bili brutalniji nego prethodne noći, te da policija očigledno ne reaguje na apele da novinare zaštiti a ne da ih napada, ovakvo ponašanje tumačimo kao nameran napad na one čiji zadatak je da izveštavaju građane Srbije o dešavanjima od javnog interesa.  Na ovaj način se šalje poruka ostalim novinarima da i oni mogu slično proći i dodatno vrši pritisak na njih. Podsećamo da je osnovni zadatak organa javne vlasti da štiti građane kao i da se napadi na novinare tretiraju kao pokušaj gušenja medijskih sloboda i prava.

I ovog puta građane pozivamo da ne napadaju novinare i medijske radnike koji izveštavaju sa događaja te i da ih zaštite ako su u mogućnosti. Bez obzira na nezadovoljstvo građana načinima na koji medijske kuće izveštavaju, fizičko nasilje nad novinarima je nedopustivo.

Apelujemo na novinare da i dalje na vidnim mestima ističu obeležja koja bi policiji i demonstrantima stavila do znanja da su novinari ili članovi novinarske ekipe.

NUNS će ovim napadima obavestiti sve domaće i međunarodne organizacije koje se bave medijskim slobodama i zaštitom novinara, a napadnutim kolegama i njihovim redakcijama nudimo pravnu i drugu pomoć.

Pozivamo sve novinare u Srbiji na profesionalnu solidarnost kako bismo zaštitili ljudska i profesionalna prava kolega i prava građana da budu informisani.

photo: Pixabay

NUNS, 09.07.2020.

The Free Media Help Line (FMHL), which operates within the Association of BH Journalists, reports that there are 289 active defamation lawsuits against journalists and the media from BiH that have been initiated in the last five years. In 2019 alone, 21 new lawsuits were filed. There is no single register of lawsuits and trials against journalists and the media in BiH judiciary, which is why the exact number of lawsuits filed by state officials against the media is unknown.

According to the FMHL register, politicians, then directors of public companies and institutions are in the lead in filing lawsuits against journalists and the media. Recently, there has been an increasing number of judicial office holders among prosecutors.

Monitoring conducted by the FMHL has shown that judges are more biased towards parties in proceedings conducted in smaller cities and in municipal courts. Monitoring also shows that judges are more aware of the rights of journalists as a group of professionals than they were in previous years. Most courts take into account denials, apologies and corrections of incorrect allegations in the media. Due to the lack of a single database, no comprehensive review of court judgments against the media has been done so far, nor has the case-law been harmonized with the case-law of the Strasbourg Court.

The media community generally views defamation lawsuits as political and financial pressures on the media, which prevent them from reporting critically on issues of public interest and exercising the right to freedom of expression without political restrictions. The prevailing view among journalists is that lawsuits filed against them by politicians or representatives of the judiciary are “the battles lost in advance”, and that the judges are in favor of those who sue.

On the other hand, an increasing problem is the issue of (ir)responsibility of editors and journalists for the information they publish. The constant race to be the first to publish some information often leads to unverified and untrue allegations that are not factually substantiated, to which the “named” then react with lawsuits.

(Data from the “Indicators of the level of media freedom and journalists’ safety in Bosnia and Herzegovina 2019” report will be published soon)

Linija za pomoć novinarima koja djeluje u okviru Udruženja BH novinari raspolaže podacima o 289 aktivnih tužbi za klevetu protiv novinara i medija iz BiH koje su pokrenute u posljednjih pet godina. Samo u 2019. godini podignuta je 21 nova tužba. U bh. pravosuđu ne postoji jedinstven registar tužbi i sudskih procesa protiv novinara i medija, zbog toga se ne zna ni tačan broj tužbi koje podnose državni zvaničnici protiv medija.

Prema registru Linije za pomoć novinarima, u podizanju tužbi protiv novinara/ki i medija prednjače političari, zatim direktori javnih preduzeća i institucija, a u posljednje vrijeme među tužiteljima je sve veći broj nositelja pravosudnih funkcija.

Monitoring koji provodi Linija za pomoć novinarima pokazao je da su prema strankama više pristrasne sudije u postupcima koji se vode u manjim gradovima i kod općinskih sudova. Monitoring pokazuje također da su sudije u odnosu na prethodne godine više upoznate s pravima novinara kao skupine profesionalaca. Većina sudova uzima u obzir demantije, izvinjenja i ispravke netačnih navoda u medijima. Zbog nepostojanja jedinstvene baze podataka, do sada nije rađen sveobuhvatniji pregled sudskih presuda protiv medija, niti usklađenosti sudske prakse s praksom Suda u Strasbourgu.

Medijska zajednica generalno ocjenjuje tužbe za klevetu kao političke i finansijske pritiske na medije, koji ih sputavaju da kritički izvještavaju o pitanjima od javnog interesa, te da koriste pravo na slobodu izražavanja bez političkih ograničenja. Među novinarima preovladava stav da su tužbe koje protiv njih podnose političari ili predstavnici pravosuđa „unaprijed izgubljene bitke“, te da su sudije više naklonjene onima koji tuže.

S druge strane, sve veći problem predstavlja pitanje (ne)odgovornosti urednika i novinara/ki prema informacijama koje objavljuju. Stalna utrka da se bude prvi koji će objaviti neku informaciju često dovodi do neprovjerenih i neistinitih navoda koji nisu činjenično potkrijepljeni, na koje onda „prozvani“ reagiraju tužbama.

(Podaci iz izvještaja „Indikatori nivoa medijskih sloboda i sigurnosti novinara u Bosni i Hercegovini 2019“ koji će biti objavljen uskoro)