Sarajevo, 15.01.2020. – Journalists in Bosnia and Herzegovina continue to face interference with their work. Since August 2019, the BH Journalists Association has recorded 41 violations of journalists’ rights, including three verbal threats, eight cases of political pressure, six physical assaults and five death threats.

This is the information provided in the latest Human Rights Watch report.

According to the report, most cases of attacks and threats against journalists were reported to the police, and at the time of writing the report, 15 cases were referred to the competent prosecutor’s offices.

Human Rights Watch further states that although the number of resolved cases has not increased significantly, the BH Journalists Association states that the police are now significantly more engaged and proactive in handling reports than before, and that other relevant state institutions have responded better to attacks against journalists.

– In January 2019, the owner of Visoko.co.ba received the threat after posting articles about nepotism. In March, a politician attacked photojournalist Adi Kebo and damaged his camera. At the time of writing this text, both cases were before competent prosecutors’ offices – the report said.

By August 2019, four court sentences had been issued for assaulting journalists, and Marko Colic was sentenced to four years in prison for attempting to kill journalist Vladimir Kovacevic in 2018.

The entire HRW report is available HERE.

PRISTINA, 15.01.2019 – Investigations and prosecutions of cases of threats and attacks on journalists in Kosovo have been slow, according to a report published on Tuesday by the New York-based international organization, Human Rights Watch.

“Threats and attacks against journalists continued while investigations and prosecutions were slow. Threats on social media platforms remained a widespread problem. Between January and September, the Association of Journalists of Kosovo registered 11 cases of threats and violence against journalists and media outlets, including four physical attacks and seven threats. Police were investigating four of the reported cases at time of writing.” – it’s written in the 30th report which covers the period from the end of 2018 to November 2019.

The Association of Journalists of Kosovo expresses concern about the high number of attacks and threats against journalists reported during 2019, recalling that by the end of this year the number of cases has increased to 19. None of the perpetrators of these attacks and threats have been punished. Impunity can affect journalists’ uncertainty about writing for negative phenomena occurring in Kosovo. Therefore, we call on the justice institutions to stop this practice and to take with priority investigations of attacks on journalists.

The chapter on media freedom in Kosovo also mentions three cases of attacks on journalists and the media, two caused by officials or political parties.

“In August, the ruling PDK (Democratic Party of Kosovo) issued a statement calling an online news outlet, Gazeta Express, “fake news,” encouraging citizens to be doubtful of its reporting. The Association of Journalists of Kosovo had reported in May that PDK head Kadri Velesi put pressure on the editor-in-chief of Gazeta Express. Police were investigating at time of writing.” – the report further states.

The AJK again invites all political entities to distance themselves from the attacks, the lynching language which also remains a widespread problem in the country, or any injustice towards journalists which infringes on their professional integrity.

We remind that every attack on a journalist is an attack on the public interest, democracy and human rights.

СКОПЈЕ, 15.01.2020 – Слободата на изразување им дава право на луѓето да кажат што сакаат без било какви рестрикции. И не мора да бидат одговорни, не мора да кажат извини кога ќе згрешат. Тоа е слободно изразување. Тоа е многу важен дел од демократијата. Но, тоа не е новинарство, вели Аидан Вајт, директор на Мрежата на новинарска етика (ЕЈН), која ја сочинуваат над 70 новинари, уредници, сопственици на медиуми и групи за поддршка на медиумите од целиот свет.

Според него, новинарството не е слободно изразување, туку претставува слобода на медиумите да се изразуваат слободно, но во една рамка на вредности, која се нарекува етика на новинарството. Тој нагласува дека слободата на изразување е многу важен дел од демократијата.

– Слобода на изразување е да го отвориш компјутерот, да напишеш блог или што сакаш да напишеш и да кажеш што сакаш, во граници на законот и можеби пристојноста. Сите можат да кажат што сакаат и дури не мора да ја кажат вистината. И всушност не мораат ниту да ги толерираат другите луѓе. Можат дури и да бидат навредливи или да не кажат кои се или да се преправаат дека се некои други. Поединците, кои не земаат плата да го штитат јавниот интерес, да откриваат прашања и теми во интерес на граѓаните, немаат обврски како новинарите. Нивниот збор не „тежи” како оној на новинарот, кој се обраќа до широка публика, а медиумот во кој што работи има обврска да го штити јавниот интерес, додава Вајт.

Според него, новинарството не е слободно изразување, туку претставува слобода на медиумите да се изразуваат слободно, но во една рамка на вредности, која се нарекува етика на новинарството.

– Новинарот мора да се воздржува. Новинарите не можат да си дозволуваат слобода на изразување. Тие го обликуваат своето изразување во рамки на новинарската етика.

Затоа, новинарите мора да си ги коригираат нивните грешки, и да се извинат кога прават грешки. Новинарите мора да ги почитуваат фактите. На новинарите не им е дозволено да пишуваат малициозни лаги. Мораат да покажат човечност, хуманост кон публиката, не смеат да промовираат говор на омраза, мораат да бидат непристрасни и да препознаат дали има и друга страна на приказната и така натаму. Овој додаток на вредностите го прави новинарството различно, не треба да се поистоветува со слободата на изразување, кое, повторувам, е силен, многу важен дел од демократијата, но не е новинарска етика, додава директорот на ЕЈН.

Вајт потенцира дека новинарската етика може да се состави во пет главни елементи: Точност (да се известува без извртување на фактите), Независност (новинарот не ја работи својата работа во име на некој друг и не смеете да бидете ничиј портпарол, на бизнис групи, корпорации, влади или било какви здруженија, особено интересни групи), Непристрасност (новинарот мора да види дали има и втора страна на приказната, бидејќи скоро секогаш има, некогаш дури и повеќе од две страни и е одговорен да види што велат и што размислуваат другите страни на приказната), Човечност (новинарот мора да бидете хуман, мора да ги согледа последиците од она што го објавува, мора да знае дека зборот што го употребува и фотографијата што ја покажува може да направи штета, бидејќи негова работа е да ги заштити луѓето, без да употребува говор на омраза, да покажува непристојни фотографии и непотребно да прикажува сцени на насилство) и Одговорност (новинарите мора да ги признаат грешките кога ќе бидат направени, да се извинат и да најдат лек за штетата што евентуално е направена).

– Во книгата на Бил Ковач и Том Розенстил, „Елементи на новинарството”, авторите велат дека издавачите и сопствениците на медиумите мора да се залагаат и постојано да објавуваат содржини од јавен интерес без страв и без пристрасност. Уредниците мора да се борат против извртувањето на слободата на говор, против манипулацијата со зборовите, против говорот на омраза, давајќи отпор кон притисоците кои доаѓаат и од владите, од корпорациите, судиите, адвокатите или кон кој било друг содавач на вести, кој манипулира нарекувајќи ја лагата со име вистина и војната со име мир. Најдиректен контакт со случувањата на терен и создавачите на вести и содржини се новинарите. Првиот контакт со граѓаните, темите, проблемите и претставувањето на деликатни прашања пред јавноста е во нивни раце, потенцира Вајт.

Тој нагласува дека новинарите првенствено треба да се лојални кон граѓаните, бидејќи обврската кон нив е поголема од професионалниот егоизам.

– Тоа е доверба која се подразбира. Се подразбира дека критиките за филмот се коректни, дека на оценката на рестораните не влијаат рекламите и дека покривањето на некој настан не е поради пријателство или лични интереси, додава директорот на ЕЈН.

Токму поради овие причини, смета Вајт, тие што ги прават вестите не смеат да бидат попречувани во ископувањето на вистината и кажувањето на вистината, дури и по цена на финансиските интереси на сопствениците.

– Меѓутоа, како секоја слобода или право, и слободата на медиумите завршува таму каде што почнуваат правата на другите. Новинарите не смеат во ниту една ситуација бесправно да етикетираат, напаѓаат, омаловажуваат, навредуваат или клеветат кој било поединец. Новинарите не смеат да ги лишат читателите од своето право на точно и вистинито информирање. Слободата на медиумите значи слободно известување за вистината, во рамките на новинарската етика. Слободата на медиумите никако не може да биде штит за манипулацијата, лажното информирање, клеветата, навредата, потенцира Вајт.

PODGORICA, PRIŠTINA, 14. 01. 2020. – Regionalna platforma za zagovaranje medijskih sloboda i bezbednosti novinara, koja zastupa više od 8.000 članova, zahteva od crnogorske policije i tužilaštva da prestanu da hapse novinare u toj državi pod izgovorom da šire paniku objavljivanjem lažnih vesti. U isto vreme osuđuje ponašanje i fizički napad prema ekipi Arbresh.info na Kosovu od strane osobe u Simićevoj pratnji, za koju napadnuta novinarka tvrdi da je njegovo obezbeđenje. 

Novinari Dražen Živković i Gojko Raičević su privedeni u nedelju veče i zadržani zato što su objavili vest da je došlo do eksplozije u zvaničnoj državnoj rezidencijalnoj vili “Gorica” u Podgorici. Policija je kasnije to demantovala ističući da nije bilo eksplozije ali da jeste došlo do određenog kvara na elektroinstalacijama. Crnogorska policija i tužilaštvo tvrde da su Raičević i Živković, koji su pušteni na slobodu nakon saslušanja, tim tekstom izazvali paniku i nered. Portali na kojima su oni urednici (In4S i Borba) su odmah preneli policijski demanti sporne vesti.

“Nakon što je pre nekoliko dana, sa istim optužbama, privedena novinarka Anđela Đikanović, policija i tužilaštvo su uradili istu, nedopustivu stvar. Oštro osuđujemo ovakav odnos prema novinarima i apelujemo i na policiju i na tužilaštvo da prestanu sa ovom praksom. Crna Gora ionako ne radi dovoljno kada su u pitanu sloboda medija i bezbednost novinara i ovo je samo veliki korak unazad”, kazala je predednica Sindikata medija Marijana Camović.

U isto vreme, novinarska ekipa Arbresh.info iz Prištine fizički je napadnuta tokom izveštavanja o poseti predsednika Skupštine Kosova i potpredsednika Srpske liste, Slavka Simića u selu Prilužje u opštini Vučitrn.

Prema izveštaju portala Arbresh.info Simić je posetio srednju školu, a kasnije i opštinu Prilužje. Ekipi Arbresh.info onemogućen je ulazak na sastanke dok je srpskim medijima bilo dozvoljeno prisustvo.

Prema izjavi novinarke Elmedine Ballazhi, napadnuta je od strane osobe iz Simićevog obezbeđenja, koji ju je udario laktom u grudi i zatvorio vrata pred njom i snimateljima. Nakon dva održana sastanka, Simić je ponovo odbio da razgovara sa novinarkom Ballazhi, a u pismenom odgovoru za Arbresh.info je negirao da je osoba koja je napala novinarku deo njegovog obezbeđenja.

,,Napadi moraju prestati. Štaviše, državni zvaničnici treba da pomognu svim novinarima u fer i nepristrasnom izveštavanju’’ rekla je Gentiana Begolli Pustina, predsednica Asocijacije novinara Kosova.

Regionalna platforma za zagovaranje medijskih sloboda i bezbednosti novinara daje podršku kolegama iz Sindikatu medija Crne Gore i  Udruženja novinara Kosova u nastojanjima da se izbore sa nečuvenim pritiskom na profesiju koji dolazi od državnih organa i pridružuje se zahtevima da se prestane sa hapšenjem novinara.

Podsećamo da je svaki napad na novinare napad na javni interes, demokratiju i ljudska prava. Platforma će izvestiti sve evropske institucije o ovim incidentima i zatražiti njihovu intervenciju u oblasti bezbednosti novinara u regionu zapadnog Balkana.

Sarajevo – Podgorica – Zagreb – Priština – Skoplje – Beograd, 14.01.2020.

Udruženje/udruga BiH novinari

Sindikat medija Crne Gore

Hrvatsko novinarsko društvo

Udruženje novinara Kosova

Udruženje novinara Makedonije

Nezavisno udruženje novinara Srbije

Sarajevo, 14.01.2020. – The Boris Divkovic Foundation organized a training in Sarajevo as part of the “Insult Gallery – A Wall of Shame in Public Discourse” project. The training participants were young people from seven political parties, brought together by a common goal to raise awareness of violent extremism, hate speech and cyber bulling.

Young people discussed hate speech in the public sphere, misuse of the media and how to combat hate speech on social networks with Lejla Turcilo, a professor at the Faculty of Political Science, University of Sarajevo.

Racism, sexism, hate speech against minorities and the relationship with religions were the topics of the lecture by Alen Kristic, an external associate of the Boris Divkovic Foundation.

During the training, young people were also learning how to combat hate speech on digital platforms, looking for examples of hate speech, but also spoke with lawyers about the path from idea to legal filing, reports Analiziraj.ba.

The aim of the project is to teach participants about the consequences of using online platforms negatively and to raise awareness of violent extremism, hate speech and cyber bullying through a digital campaign and education.

It also aims to educate young leaders and activists from both the Federation of Bosnia and Herzegovina and Republika Srpska about the importance of combating violent extremism and to learn the differences between free speech and hate speech.

PODGORICA. 13.01.2020. – Upon the arrest, detention, and interrogation of journalists Drazen Zivkovic and Gojko Raicevic, we sent an open letter to Supreme State Prosecutor Ivica Stankovic and Director of the Police Directorate Veselin Veljovic. The letter is conveyed in its entirety:

Dear Mr. Stankovic and Mr. Veljovic,

On behalf of the Trade Union of Media of Montenegro, a representative organization representing almost half of the Montenegrin media employees, we ask you to stop abusing your authority and arresting journalists.

The detaining of Drazen Zivkovic and Gojko Raicevic, who spent the night in custody, is unacceptable. Also, we believe that it is inadmissible to declare all information which you do not like or which was denied as fake news and use it as a reason for arresting.

What you have done in the last 10 days, with the arrest of three journalists, has not been recorded in Montenegro and the region. We do not know what outcome you expect and what kind of message you are sending with these arrests, but we believe it will be hard to reduce overall Montenegrin journalism to publishing official press releases and reports. With arrests you did not increase media freedom, nor does anyone learn more about ethical writing and respect for the rules of the profession. So, we ask you to forget about any similar activities.

Everyone who violates the law should be held accountable but deprivation of liberty is not the correct way. Also, your excuses for arresting Montenegrin journalists did not convince us of the justification of your actions. We are reminded that when we talk about media and journalists and dealing with cases of attacks against them, Montenegro does not have a good reputation.  Arrests for alleged fake news will certainly not fix that picture.

Once again, we ask you to find another way to combat misinformation and to stop arresting journalists.

We inform you that about what happened to colleagues Zivkovic and Raicevic, we will inform all international organizations as we did in the case of journalist Andjela Djikanovic,, above all the Delegation of the European Union to Montenegro, the OSCE Mission, International and European Federation of Journalists and ask them to ask you for explanations and a promise to stop this practice.

With respect,

On behalf of the Main Board of the Trade Union of Media,

President

Marijana Camovic

BELGRADE, 13. 01. 2020. – A Serbian Ministry of Culture and Information official said on Friday that charges had been filed against three tabloid dailies for publishing details of the kidnapping of a 12 year old girl.

Several tabloids published front page stories on Thursday which included details from the testimony of convicted rapist Ninoslav Jovanovic who kidnapped the girl and held her hostage for days. The stories included alleged details of rape.

Ministry State Secretary Aleksandar Gajovic said that the tabloids broke the law on information and the media, adding that circulation was no excuse to inflict harm on a minor.

“This is not the first time that the ministry reacted to tabloid stories about the arrest of the girl. The first time was when she was found and the media were asked to take care in their reporting,” Gajovic told the pro-government TV Prva.

He said that the ministry reacted a second time when the media reporting turned towards sensationalism.

Gajovic welcomed the fact that the Srpski Telegraf tabloid apologized to the girl and her family for its front page story.

The Culture and Information Ministry on Friday condemned Srpski Telegraf for continuing to publish information that inflicts harm on a minor and upset the public a day earlier, even though the tabloid issued an apology. “This confirms that their so-called apology was false and hypocritical,” the ministry said, adding that abuse of the media has to stopped using all legal means.