Prishtinë, 12.09.2019 – Asociacioni i Gazetarëve të Kosovës me shqetësim ka pranuar ankesën e gazetares Paulina Nushi Muhaxhiri për gjuhën fyese dhe denigruese që është përdorur ndaj saj nga doktori Sejdullah Mahmuti.

Nushi Muhaxheri për AGK-në ka bërë të ditur se me qëllim që artikulli dhe raportimi të bëhet sipas standardeve të gazetarisë, kanë kontaktuar doktorin Mahmuti, për të cilin prokuroria ka ngritur aktakuzë por se ai ka qenë i pa qasshëm. Nushi Muhaxhiri më pas i kishte dërguar edhe mesazh telefonik për të marrë qëndrimin e tij në lidhje me këtë aktakuzë të ngritur ndaj tij, por ai prapë gjatë tërë ditës së martë nuk kishte kthyer ndonjë përgjigje.

“Përkundër që e patëm aktakuzën ne donim t’i japim mundësinë për ta thënë fjalët e vet. Sot në mëngjes më telefonoi, bërtitke, dhe nuk e mora seriozisht deri në momenti kur filloi me thanë që ‘kjo do të kthehet në fëmijët tu’. Ne nuk duhet të trajtohemi në këtë formë, kjo është e papranueshme. Ja shpjegova që ke të drejtën tënde me fol dhe nëse ke ndonjë qëndrim apo reagim mund ta dërgosh në redaksi, ai prapë refuzoi”, tha Nushi Muhaxhiri.

AGK kërkon nga të gjitha palët e përfshira në raportime që të mos ngatërrojnë çështjet e profesionit me ato familjare dhe të ndalin kërcënimet e kësaj natyre.

AGK fton doktorin Mahmuti dhe këdo tjetër që mund të jetë subjekt i shkrimeve të gazetarëve, t’i trajtojnë këta të fundit me respekt e dinjitet për punën që bëjnë dhe nëse kanë vërejtje t’i drejtojnë ato tek institucionet përgjegjëse.

AGK përmes një reagimi ka dënuar gjuhën e përdorur nga  ish deputeti dhe ish Avokati i Popullit  Sami Kurteshi ndaj ish Drejtorit Ekzekutiv të RTK-së Mentor Shala dhe Redaktorit Ridvan Berisha. Në tekstin e mposhtëm gjeni reagimin.

PRISHTINË, 31.08.3019 – Linçimi publik i bërë nga Sami Kurteshi ndaj ish Drejtorit të Radiotelevizionit të Kosovës Mentor Shala dhe ish kryeredaktorit të këtij mediumi Ridvan Berisha, për AGK është i papranueshëm.

Në një postim në rrjetet sociale ku Kurteshi komenton vdekjen e Astrit Deharit në burg, shkruan pos tjerash se “Të gjitha këto veprime kriminale politiko-policore, u mbuluan me propagandën më të egër mediale gebelsiane të udhëhequr nga Mentor Shala dhe Ridvan Berisha, drejtor gjegjësisht redaktor të RTK, të përcjellur me besnikëri nga disa media elektronike, të shkruara dhe audio-vizuele”.

09.08.2019, Prishtinë – Ftesa që i është bërë Parim Ollurit, Drejtorit Ekzekutiv të Portalit INSAJDER, nga Policia e Kosovës, konkretisht Stacioni Policor “QENDRA” në Prishtinë, për tu paraqitur ose në të kundërtën do të arrestohet, për AGK është e papranueshme.

Sipas një postimi të bërë nga Olluri në rrjetin social Facebook, kjo ka të bëjë me një shkrim të publikuar nga ai për Gani Gecin.

REAGIM

Prishtinë, 28 shkurt 2019 – Asociacioni i Gazetarëve të Kosovës me shqetësim të madh ka pranuar një ankesë nga një punonjës i “Tribuna Media Group” për mos kryerjen e obligimeve financiare për disa muaj radhazi si dhe shkeljen e të drejtave në punë.

Kjo nuk është hera e parë që punëtorët e “Tribuna Media Group” drejtojnë ankesë  për këtë medium në  AGK.

AGK ju bënë thirrje institucioneve të vendit, përkatësisht Inspektoratit të Punës dhe Prokurorisë së Shtetit që t’i hetojnë këto pretendime, ku punonjësi medial nuk është paguar për punën e bërë.

Asociacioni i Gazetarëve të Kosovës shprehet i gatshëm t’i ndihmojë çdo  kolegu ndaj të cilit është bërë çfarëdo shkelje dhe mohim i të drejtave të tyre, në mënyrë që ata t’i ndjekin rrugët ligjore pranë institucioneve gjegjëse.

Kujtojmë se AGK në dy vitet e fundit, pas raportimit të anëtarëve të vet se mediumi “Tribuna Media Group”, nuk i kishte kompensuar ata për punën e bërë,  kishte përcjellur këto raste në Inspektoratin e Punës, ku lënda kishte shkuar për shqyrtim edhe në Gjykatën Themelore të Prishtinës.

Po ashtu, AGK fton të gjithë gazetarët të cilët përballën me probleme të tilla në cilëndo medie në Kosovë të raportojnë në AGK dhe në institucionet përkatëse.

AGK mbetet e përkushtuar në mbrojtjen e të drejtave dhe lirive të gazetarëve, si dhe në krijimin e një ambienti sa më të mirë të të bërit gazetari në vend.

In 2017, The Faculty of Political Sciences of the University of Prishtina found itself in a storm after a professor heavily accused some of his colleagues of mismanagement. Arben Hajrullahu, a professor from 2006, said publicly that there was an organised group inside the University of Prishtina that would not allow him to be admitted as a professor.

Hajrullahu, in different media interviews, explained that he started working as a professor in this faculty in 2006, when he was admitted after he won a selection process, proving that he finished doctoral studies in Vienna, Austria.

A decade later, the Faculty of Political Sciences opened a position for a professor for Hajrullahu’s place, and after Hajrullahu won again, the official competition was canceled because the selection committe said that this time, Hajrullahu could not prove that he did finish Bachelor level studies. Hajrullahu considered this a nonsense, saying that he used the same academic credentials to get a Masters and a PhD in Vienna, and he was also admitted in the same position at the faculty using the same Bachelor diploma in 2006.

With these public appearances, Hajrullahu became one of the first officials to denounce the mismanagement and corruption inside a public institution, thus becoming one of the first whistleblowers in Kosovo, in a process known as whistleblowing. The whistleblowers are now officially protected by law, after the Assembly passed the Law on Protection of Whistleblowers in November 2018.

Until now, without a proper legal framework, the whistleblowing process was regulated only by the Law on the Protection of Informants, which experts considered to be incomplete. Flutura Kusari, an expert on media law, argued that this law was named wrongly, did not recognise the external whistleblowing, did not regulate the procedure of whistleblowing and sanctions. Moreover, the law was in contradiction with the legal practices of European Court of Human Rights (ECHR).

Without legal protection, the whistleblowers often lost their jobs and were punished by courts for breaching the internal codes of businesses and other laws that regulate the publication of information. This situation was further aggravated by the fact that the whistleblowing as a concept is still in the first phases of development in Kosovo, and the institutions and other organizations are still more or less in the clouds about the role and the function of whistleblowers in society.

The Law on the Protection of Whistleblowers initially entered into force only in the part that regulates this process in public sphere – has filled all the legal holes and problems that were on the Law on Protection of Informants, which was also repealed in November.
The Ministry of Defense confirmed on Friday that the law has entered only partially in force because the part that regulates whistleblowing needs more consultation with private operators in order to clarify what are they supposed to do as the law foresees. The law specifies that this period should not be longer than a year.

In the meantime, Hajrullahu, now more than one year after he made the public denunciations for mismanagement in UP, says that despite that and media noise that came with that, the situation in the university continues to be the same and the main officials in the faculty still lack academic integrity and the wrongdoers still hold the key positions, while the misuse methods get more sophisticated.

“Even if someone tries to challenge the malfunctions, there usually is some marginal debate, some call it ‘noise’, while the silence covers the academic community and the responsible persons in decision-making positions pretend to know nothing about what is going on or try to do something superficial to deceive the public and the whole matter goes to dark”, says Hajrullahu.

He illustrates the situation within the UP with the antibiotic therapy, saying that there could be some improvement from time to time, but the total recovery never arrives.

“This way the wrongdoers, the manipulative parasites, which I call “manipulative elite” in an article, tend to get more sophisticated and resistant. There needs to be a “super therapy”, which in my opinion would be a vetting process for the whole staff”, he says.

One of the latest cases that proves that the legislation for the protection of journalists’ sources is not being applied is the scandal with the son of the Kosovo Intelligence Agency’s director, who was caught by the police in possession of guns and narcotics.

The case was initially reported by Koha Ditore daily newspaper in October this year. The newspaper reported that the Police, during a routine check-up, had pulled over a car in which were three persons, including the son of AKI director. During the inspection, the police found narcotic substances and guns in illegal possession. The newspaper also reported that the police did not report the case to the Prosecution as the procedure based on law says, and this was done only after the newspaper’s report.

One month later, a policeman was suspended because his supervisors inside the Police believed that he was the one who cooperated with the journalists and did a part in leaking the information related to the AKI directors’ case. Saranda Ramaj, the journalist who initially reported the case, later said that this may be the first ever case when the Kosovo Police reacts with a disciplinary measure against one of it’s own members because of suspicions of information leaking to the media.

Abit Hoxha, a researcher, says that the whistleblowers are still not accepted culturally by the Kosovo institutions. Bearing in mind that Kosovo is a small country, Hoxha says that the whistleblowers do not have enough “space to breath” inside the institutions, but also do not have the proper support by the general public.

“Almost the same as with the witnesses protection, Kosovo has still not created a culture that appreciates the whistleblowers work. We have seen the cases in [institutions] like Tax Administration of Kosovo or Procredit Bank, where the whistleblowers are moral winners, but did not have the proper protection from the society and institutions”, he says.

The whistleblowing process continues to be in the initial phases of development en route to become a necessary phenomenon used to ensure the institutions checks and balances based on law, while the institutions are still not able to properly defend the whistleblowers.

Author: Arian Lumezi

This article is a production of the Association of Journalists of Kosovo under the project “Western Balkan’s Regional Platform for Advocating Media Freedom and Journalists Safety”, funded by the European Union. The content of this publication can in no circumstances be regarded as reflecting the position of the European Union.

PRISHTINË, 27/2018 – Mos zbatimi i kornizës ligjore që garanton lirinë e medias dhe të shprehjes, si dhe mos ndëshkimi i krimeve ndaj gazetarëve, janë vetëm dy nga problemet që assesi nuk mund të shmangen kur flasim për mjedis të sigurt për gazetarët në Kosovë.  Për trajtimin më të gjerë të kësaj teme, më poshtë lexoni intervistën e realizuar me juristen Furtuna Sheremeti, njohëse e së drejtës së medias. Ajo përveç trajtimit të problemeve me të cilat përballen mediet në Kosovë, flet edhe për rastet kur institucionet kanë treguar rritje të vetëdijes për çështjet që prekin lirinë e medias në vend.

Në çfarë shkalle e shihni sigurinë e gazetarëve në Kosovë, dhe si trajtohen nga drejtësia rastet kur është cenuar jo vetëm puna, por edhe jeta e gazetarëve?

Kur flasim për gazetarët, po edhe për çfarëdo procesi që ka të bëjë me sigurinë e njerëzve në Kosovë, duhet pasur parasysh kontekstin në të cilin zhvillohet biseda dhe në të cilin funksionon sistemi. Fatkeqësisht, në Kosovë trajtimi i rasteve në përgjithësi nga drejtësia, lë shumë për të dëshiruar, e këtu pastaj përfshihen normalisht edhe specifikisht rastet e gazetarëve.

Si ndikon mosndëshkimi i krimeve ndaj gazetarëve?

Mosndëshkimi i secilit krim e kthen sistemin mbrapa secilën herë dhe kjo është përveç e trishtueshme edhe shumë e rrezikshme sidomos kur flasim për gazetarët, për shkak se guximi i gazetarëve duhet të zhvillohet në proporcion me mbështetjen e sistemit, e jo në kundërshtim me të. Si pasojë e kësaj, rrezikojmë që gazetarët të heqin dorë nga objektivizmi dhe guximi i tyre, e kjo pastaj rrezikon fushën e gazetarisë profesionale në tërësi. Kështu që e sheh, krejt kjo është njëfarë procesi hallkor, ku neglizhenca e një pjese të sistemit, çon deri te dështimi i pjesës tjetër.

Si e vlerësoni kornizën ligjore që siguron lirinë e shprehjes dhe të medias, qasjen në informacion, mbrojtjen e burimeve të gazetarëve, standardet e raportimit profesional? A ka më shumë sfida në zbatimin e saj, apo duhen ndryshime jurdike në kornizën ekzistuese? 

Gjithmonë e kam thënë dhe vazhdoj ta them që në Kosovë problemet kryesore nuk qëndrojnë te korniza legjislative sa qëndrojnë tek mos zbatimi i saj adekuat. Gazetarët kanë mundësi të mjaftueshme teorike të shfrytëzimit të kornizës legjislative për të realizuar obligimet por edhe të drejtat e veta.

Sivjet, në fund të muajit nëntor, Kuvendi ka miratuar Projektligjin për Mbrojtjen e Sinjalizuesve. Megjithatë, vetëm pak ditë para se të hynte në fuqi ky projektligj, në dy raste të ndara, u kërkua zbulimi dhe ndëshkimi i sinjalizuesve që raportuan për media shkeljet e bëra në institucionin e tyre. Si e vlerësoni projektligjin, miratimin e tij nga Kuvendi, si dhe pastaj kërcënimet direkte të  sinjalizuesve?

Sinjalizuesit si fenomen kanë qenë prezent në skenën politike në Kosovë edhe gjatë vitit që po lëmë pas, dhe është hap i mbarë që vëmendja është fokusuar më tepër në përmirësimin e kornizës legjislative rreth tyre. Shprehia e adoptimit të projektligjeve, ose e amandamentimit të ligjeve aktuale, është shumë prezente në shoqërinë tonë, por për mendimin tim kjo jo gjithmonë është zgjidhja e duhur. Projektligji i ri për shembull, për mendimin tim është problematik, sepse ndonëse ofron mundësi më të mëdha raportimi për sinjalizuesit (shih raportimin publik), dhe teorikisht i ofron mundësi shumë të mira sinjalizuesit, nuk merr parasysh në praktikë këto mundësi, e për më tepër as sigurinë e sinjalizuesit. Sinjalizuesit në disa pika të caktuara janë njësoj të ndjeshëm sikur dëshmitarët e mbrojtur në një proces penal, dhe si të tillë duhet trajtuar. Unë akoma qëndroj prapa mendimit se duhet krijuar një institucion i vecantë, ose degë e vecantë brenda një institucioni të pavarur, e cila do të merrej ekskluzivisht me sinjalizimet.

Si e plotëson ky projekligj kornizën ekzistuese ligjore të fushës së  medias në  Kosovë?

Teorikisht ky projektligj e plotëson kornizën ligjore të fushës së medias, por praktikisht nuk e ndihmon shumë. Fatkeqësisht!

Pavarësisht disa përpjekjeve, Kosova nuk ka një ligj të përgjithshëm për media, por pjesa dërmuesve e aspekteve që ndërlidhen me punën e mediave rregullohen përmes të paktën tetë ligjeve. A e shihni të  nevojshme nismën ligjore për krijimin e ligjit për media?

Para nismës ligjore për krijimin e një ligji të posaçëm për media, mendoj që është me rëndësi që të konsolidohet skena mediale brenda për brenda vetes. Për momentin kemi një numër të madh mediash online, portale, fusha e funksionimit të të cilave nuk është e rregulluar aspak. Natyrisht është e logjikshme kjo kur dihet se kjo shtresë mediatike përkrah vetërregullimin, dhe jo rregullimin e jashtëm. Megjithatë, konsideroj që duhet provuar të arrihet një konsensus bashkëveprimi në mes të aktorëve medialë fillimisht, që të mund të flitet për një nismë ligjore të tillë. Rregullimi, çfarëdo qoftë ai, konsideroj që duhet të vijë prej poshtë-lartë, e jo e kundërta.

Kur flasim për sigurinë  e gazetarëve, përveç faktorëve të  tjerë, natyrisht rëndësi të  madhe ka edhe përpjekja e gazetarëve. Sipas jush, çfarë  mundësi u jep kjo kornizë  ligjore vet gazetarëve që  të  mbrojnë  të  drejtat dhe punën e tyre, në  rast të  kërcënimeve të  çfarëdo lloji? 

Siç e thashë edhe më herët, korniza ligjore për gazetarët duhet parë në linjë me kornizën ligjore dhe praktikën gjyqësore të shtetit. Kur praktika gjyqësore shtetërore është në gjendjen që është, problematike është ideja që korniza ligjore për gazetarët të jetë një oazë. Gjithashtu, korniza ligjore si e tillë, vetëm mund të shërbejë për mbrojtjen teorike të punës së gazetarëve.

Institucionet e Kosovës nuk zbatojnë obligimin për seleksionimin e dokumenteve, në dokumente të  hapura për publikun ose dokumente  konfidenciale, sado që  ligji për qasje në dokumente publike parasheh një gjë të tillë. Gazetarët vazhdimisht përballen me refuzim për qasje në  dokumente publike. Sa ndikon kjo në  punën e gazetarëve, rrjedhimisht edhe informimin e publikut?

Për hir të korrektësisë duhet thënë që institucionet, viteve të fundit, kanë nisur të edukohen gjithnjë e më tepër në lidhje me procesin e qasjes në dokumente publike. Akoma jo në masë të kënaqshme natyrisht, por situata të themi është më mirë se që ka qenë para disa viteve.

Në Kosovë  konfidencialiteti i dokumenteve publike mbetet çështje interpretimi, si ndikon kjo në  gazetari dhe transparencën e institucioneve publike?

Kjo që përmendni ju është problematike, por jo vetëm për gazetarët, por për të gjithë. Fakti që  institucionet akoma interpretojnë në baza paushalle se cka konsiderojnë publike e cka jo, është qesharak. Sidomos për shkak se kemi praktikë gjyqësore që këtë e ka bërë shumë të qartë. Shihni rastin e BIRN vs Zyra e Kryeministrit i cili rast e sqaron shumë mirë hapësirën në mes të interesit publik dhe të drejtës për privatësi. Mendimi im është që po shfrytëzohet kjo amulli e kuptimit të drejtë të kornizës ligjore për interesa personale. Sepse korniza ligjore nuk është aq e komplikuar. Realisht është tejet e thjeshtë dhe e drejtpërdrejtë. Por institucioneve të caktuara u konvenon krijimi i një amullie të tillë.

Deri më tani, sa vlerësoni se ka krijuar terren përhapja e lajmit të rremë në Kosovë? A është e afërt dita kur Kosova do të duhej të krijojë legjislacion të ri për luftën ndaj lajmeve të rrejshme?

Lajmet e rreme (fake news) kanë nisur të bëhen trend botëror, dhe fatkeqësisht Kosova nuk është përjashtim. Megjithatë unë konsideroj që portale të caktuara jo profesioniste kanë nisur shpërndarjen e lajmeve të rreme në Kosovë edhe para se këto të bëhen senzacion i tillë. Unë konsideroj që Kosova është dashur të marrë masa edhe më herët për të atakuar lajmet e rreme, megjithatë fatkeqësisht sic e thashë edhe më lartë – krijimi i një legjislacioni të ri nuk garanton suksesin në luftën ndaj lajmeve të rreme. Sfida edhe këtu do të qëndronte në zbatimin e këtij legjislacioni. Përderisa dënimet janë kaq simbolike, një portal që fiton në sasi të mëdha para nga lajmet e rreme, është në gjendje që të vazhdojë të paguajë gjoba pafundësisht edhe të vazhdojë të merret me punën e vet’ në vazhdimësi. Ky është një lloj rrethi vicioz që kam frikë se nuk na sjell gjëkundi.

Gazetare: Gresë Sermaxhaj

Ky shkrim është prodhim i Asociacionit të Gazetarëve të Kosovës në kuadër të projektit Platforma Rajonale e Ballkanit Perëndimor për Avokimin e Lirisë së Medias dhe Sigurisë së Gazetarëve, e themeluar në janar të vitit 2016 me ndihmën financiare të Bashkimit Evropian. Përmbajtja e këtij publikimi nuk mund të konsiderohet në asnjë rrethanë si pasqyrim i qëndrimit të Bashkimit Evropian.