Asociacioni i Gazetarëve të Kosovës është i shqetësuar pas denoncimit të gazetarit, Kosovë Gjoci, të Euronews Albania për pengimin në punë nga mbrojtja e afërt e Kryeministrit të Kosovës, Albin Kurti.

Gjoci ka njoftuar se dy individë nga mbrojtja e kanë penguar në punë – njëri e ka shtyrë duke ia dëmtuar pajisjet, kurse tjetri e ka kërcënuar me fjalët “këqyrem mirë në sy e mbajmë në mend”.

Sipas gazetarit Gjoci, kryeministri Kurti e ka parë skenën dhe nuk ka reaguar, që e bën rastin edhe më të rëndë.

Ngjashëm, para disa ditësh gazetarja e Periskopit, Besarta Hoti, u pengua në përpjekjet për të bërë pyetje për Ministren e Ekonomisë, Artane Rizvanolli.

AGK-ja, i konsideron këto veprime të papranueshme dhe i bën thirrje qeverisë dhe dikastereve të saj të mundësojnë kushte elementare të punës për gazetarët kur raportojnë dhe kërkojnë përgjigje nga anëtarë të ekzekutivit.

Nën moton “Protect Journalists, Defend the Truth”, është mbajtur konferenca për shënimin e 3 Majit – Ditës Botërore të Lirisë së Shtypit, organizuar nga Asociacioni i Gazetarëve të Kosovës, me mbështetjen e dhënë nga Misioni i OSBE-së në Kosovë, Bashkimi Europian në Kosovë, dhe Ekipi i Kombeve të Bashkuara në Kosovë.

Konferenca filloi me thirrjen e organizatave partnere të eventit për një mjedis më të sigurt për gazetarët.

“Në vitin 2022, në databazën e AGK-së janë regjistruar 33 raste të sulmeve të ndryshme ndaj gazetarëve, dhe deri në momentin që po flasim 11 të tilla në vitin 2023. Gjatë gjitë kësaj periudhe, ndaj gazetarëve dhe komunitetit medial ka pasur organizim fushatash të denigrimit dhe përdorimit të gjuhës së urrejtjes, që nxisin mosbesim të audiencave për punën e tyre. Një pjesë e këtyre fushatve vijnë nga zyret më të larta të pushtetit në Kosovë”, ka thënë kryetari i Bordit të AGK-së, Xhemajl Rexha.

Ai ka thënë se sulmi më i rëndë ishte ai ndaj gazetarit, Valon Syla. “Por, ajo që ka treguar sulmi ndaj tij, është ngirtja në këmbë edhe njëherë e një shoqërie të tërë për të treguar se në Kosovë liria e medias mbrohet. Se liria e shprehjes nuk negociohet”, tha Rexha.

Nëpërmjet një video-mesazhi, u adresua Ambasadori Michel Davenport – Shefi i Misionit të OSBE-së në Kosovë, i cili tha se në Ditën Botërore të Lirisë së Shtypit, ështëkritike të kujtohet rëndëisa të medias së pavarur dhe të lirë.

“Misioni i OSBE-së dënon pa rezervë çdo përpjekje për të kërcënuar, poshtëruar ose ngacmuar gazetarët dhe punonjësit e medias në përgjithësi dhe do të vazhdojë të ofrojë mbështetje maksimale për profesionistët e medias.”

Shefi i Zyrës së BE-së në Kosovë, Tomáš Szunyog, tha se edhe pse Kosova gëzon një mjedis medialë të larmishëm, sulmet fizike, kërcënimet dhe kampanjat urrejtje-nxitëse kundër gazetarëve, me theks te gazetaret, është ende shqetësuese.

“Krahasuar me vitin 2021, një rritje e lehtë e sulmeve ndaj medieve është shënuar në vitin 2022, dhe fakti se deklaratat denigruese, gjuha e urrejtjes dhe gjuha intimiduese kundër gazetarëve e bërë nga zyrtarët publik, janë shqetësuese”, tha Szunyog.

Ai vlerësoi Kosovën për pritjen dhe strehimin e gazetarëve ukrainas dhe afganë, duke u zotuar për mbështetje të mëtejshme të BE-së dhe partnerëve të saj për zhvillimin e mediave të lira dhe profesionale si një shtyllë e demokracisë.

Të pranishmëve u adresua edhe Koordinatorja e Kombeve të Bashkuara në Kosovë, Arnhild Spence, e cila theksoi se kur liria e shtypit kërcënohet, kërcënohen të gjitha liritë e shoqërisë.

“Gazetarët që prodhojnë informacion të besueshëm, na ndihmojnë të gjithëve të marrim vendime të informuara, një element i rëndësishëm i procesit demokratik. Ne duhet të bëjmë gjithçka që është e mundur për t’i mbrojtur ata dhe punën e tyre. Ne i bëjmë jehonë thirrjes së Raportuesit Special të OKB-së për Lirinë e Opinionit dhe Shprehjes, znj. Irene Khan, për të adresuar shkeljet e kaluara dhe aktuale kundër gazetarëve në Kosovë. Duke u kërkuar autoriteteve që të marrin masat e duhura për të siguruar llogaridhënie dhe për të promovuar përmirësime të mëtejshme në lirinë e shtypit”, tha Spence.

Konferenca vazhdoi me diskutimin e parë me temën “Siguria e gazetarëve gjatë raportimit”, e përbërë nga panelistët: Jehona Grantolli – Anëtare e Këshillit Prokurorial të Kosovës; Antigona Uka – Zyrtare për Komunikim në Gjykatën Supreme të Kosovës, Qendresa Bellagoshi – gazetare në Klan Kosova dhe Jelena Đorđević – gazetare në RTK.

Në këtë panel u diskuta nevoja e rritjes së dënimit të sulmeve dhe sulmuesve të gazetarëve e medieve, meqenëse gazetarët ende ndihen të pasigurtë për të raportuar, si shkak i rritjes së kërcënimeve, sulmeve, dhe mosndëshkimit të tyre. Institucionet kompetente u zotuan se do t’i trajtojnë me prioritet rastet e gazetarëve, dhe se do të bashkëpunojnë e jenë më transparent me AGK-në, gazetarët e mediet.

Pjesa e dytë e konferencës vazhdoi me transmetimin e rrëfimit të kameramanit, Albion Selitaj, i cili ishte arrestuar nga Policia e Kosovë, në shkurttë vitit të kaluar, përderisa po mbulonte drejtpërdrejt ndërhyrjen e Agjencisë Kosovare të Privatizimit për të marrë nën menaxhim zyrat e ndërmarrjes “AgroKosova Holding”.

Në pjesën e fundit është diskutuar për “Pozitën e gazetarëve në dhomat e lajmeve ndër vite”, me panelistët: Dafina Halili – gazetare në Kosovo2.0, Imer Mushkolaj – Drejtor Ekzekutiv në Këshilin e Mediave të Shkruara të Kosovës, Teuta Arifaj – redaktore në ATV, Valbona Bytyqi – gazetare në KTV, dhe Naim Sadiku – Anëtar i Bordit të AGK-së.

Në këtë panel u diskutua për disa nga problemet me të cilat fatkeqësisht ende përballen gazetarët e që janë si orari, pagesa, kontratat e punës, pagesa e kontributeve, e të tjera. Krahas këtyre, si problem mjaft shqetësues u përmend edhe pozita e grave në redaksi, si dhe ngacmimet seksuale ndaj tyre. U theksua nevoja e unitetit të gazetarëve që t’i raportojnë sa më shumë problemet që kanë në punë, si dhe përkrahje më e madhe në adresimin e këtyre cështjeve.

Reporterët Pa Kufij sot ka publikuar Indeksin e Lirisë së Shtypit Botëror, dhe e rendit Kosovën në vendin e 56-të, pesë vende më mirë se vitin e kaluar, ku ishte renditur në pozitën e 61-të.

Raporti konsideron skenën mediale të Kosovës si diverse, por që gazetarët vazhdojnë të mbetën cak i sulmeve nga politikanët. Teksa, përmend edhe Komisionin e Pavarur të Meidve, që është përfshirë në një rast korrupsioni, si dhe kritikon përzgjedhjen e Drejtorit e Transmetuesit Publik.

“Rregullatori i mediave, KPM, ka qenë joefektiv dhe së fundmi është përfshirë në një rast korrupsioni. Pavarësia e transmetuesit publik, RTK, është vënë në pikëpyetje për shkak të zgjedhjes si drejtor një aleat i partisë në pushtet. Mediat në gjuhën serbe janë ankuar për diskriminim në qasjen në informacione publike, veçanërisht në gjuhën e pakicës kushtetuese.”

Raporti gjithashtu përmend edhe ekspozimin e gazetarëve ndaj sulmeve fizike nga grupe të caktuara të interesit, si dhe sulmet ndaj gazetarëve dhe ekipeve televizive në fund të vitit, në veri të Kosovës.

“Vrasjet dhe zhdukjet që kanë ndodhur para dhe gjatë luftës në Kosovë (1998-2005), kanë mbetur të pandëshkuara. Gazetarët që hetojnë trafikimin e drogës ose ndotjen e mjedisit janë ekspozuar ndaj sulmeve fizike dhe kanë raportimi i tyre është tentuar të pengohet nga grupet kriminale. Edhe pse sulmet hetohen nga policia dhe zyra e prokurorit, ato rrallëherë çojnë në procedime ligjore. Sulmet kundër gazetarëve në veri të Kosovës u shtuan gjatë një periudhe tensioni politik mes Prishtinës dhe Beogradit në fund të vitit 2021.”

Një pjesë e raportit u referohet vështirësive financiare të mediave, me theks të atyre të komuniteteve pakicë.

Edmonda Avdija – gazetare në Televizionin Syri në Gjakovë, e ka njoftuar Asociacionin e Gazetarëve të Kosovës, se është kërcënuar.

Avdija ka treguar se personi me inicialet B.A, ka përdorur gjuhë kërcënuese në drejtim të saj, përderisa ishte në fshatin Mejë të Komunës së Gjakovës.

“Nuk guxon më të shkelësh në fshatin Devë, sepse ta prishi fytyrën dhe t’i thej këmbët”, i është drejtuar B.A, rrëfen gazetarja për një storie që ajo kishte publikuar për shpronësimet që ishin bërë në këtë fshat, për të ndërtuar poligonin e Forcave të Sigurisë së Kosovës.

AGK-ja, e ka pranuar me shqetësim këtë kërcënim në drejtim të gazetares së TV Syri, dhe u bënë thirrje organeve të rendit që sa më parë të zbardhin rastin.

Policia e Kosovës ka arrestuar, të mërkurën në mbrëmje, tre personat që dyshohet se sulmuan fizikisht një natë më herët, gazetarin njëherësh drejtuesin e Gazeta Metro, Valon Syla.

“Pas një pune intenzive të Policisë së Kosovës, tashmë janë arrestuar tre sulmuesit e gazetarit Valon Syla. Përgëzoj Policinë e Kosovës për përkushtimin dhe profesionalizmin që garanton siguri për të gjithë si dhe sundim të rendit dhe ligjit.”, ka njoftuar Ministri i Brendshëm, Xhelal Sveçla.

AGK-ja, mirëpret veprimin e shpejtë të Policisë së Kosovës. Njëherësh, i bëjmë thirrje Prokurorisë dhe Gjykatës, që konform ligjit, të shqiptojnë dënimet e duhura për autorët e këtij sulmi në përputhje me sulmin e rëndë ndaj gazetarit, që cenon të drejtën themelore të një qytetari për lirinë e shprehjes.

Gazetari njëherësh drejtuesi i Gazeta Metro, është sulmuar fizikisht, të martën në mbrëmje nga tre persona, të cilët dyshohet se e kanë përcjellë atë nga studio e T7, ku ishte i ftuar në debat, deri në lagjen Bregu i Diellit, në Prishtinë.

Gazetari Syla ka pranuar trajtim mjekësor në Qendrën Klinike Universitare të Kosovës, teksa sipas deklaratave të tij të para për mediet, ka pësuar lëndime në kokë.

Rasti është hapur në Policinë e Kosovës.

Ky sulm për Asociacionin e Gazetarëve të Kosovës është krejtësisht i papranueshëm dhe përpjekje serioze për të penguar dhe minuar lirinë e shprehjes dhe lirinë e medies në Kosovë.

AGK-ja, u bënë thirrje institucioneve kompetente që të marrin masat e duhura që urgjentisht të arrestojnë personat përgjegjës për sulmin dhe që ata të vihen para drejtësisë.